تنگی دریچه و عروق ریوی یکی از شایع‌ترین بیماریهای مادرزادی قلب در نوزادان و کودکان است. در این مقاله، راه‌های تشخیص و درمان این بیماری را بررسی می‌کنیم. همچنین در انتهای مقاله می‌توانید سوالات خود را از دکتر سعید بیطرفان، فوق تخصص قلب کودکان، بپرسید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
تنگی دریچه و عروق ریوی در کودکان چیست؟
تنگی دریچه و عروق ریوی که در این مقاله تنگی ریوی گفته می شود. در کودکان نوعی نقص مادرزادی است . این نقص ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که دریچه ریوی در جنین در 8 هفته اول بارداری آنطور که باید رشد نکند. دریچه ریوی بطن راست را به شریان ریوی متصل می کند. به طور معمول دارای 3 فلپ (جزوه) است که مانند درب یک طرفه کار می کنند. این بدان معناست که این دریچه اجازه می دهند خون از بطن راست به شریان ریوی جریان یابد . اما خون از شریان ریوی به بطن راست عقب بطرف بر نمی گردد .
در تنگی دریچه و عروق ریوی، باز شدن فلپ‌ها و جریان خون به سمت ریه از حالت طبیعی دشوارتر می‌شود. فلپ‌ها ممکن است به هم چسبیده باشند یا ممکن است ضخیم باشند و نتوانند تا انتها باز شوند. در برخی موارد، ممکن است دریچه باریک شود. همچنین، تنگی ممکن است مربوط به مشکلی در فلپ‌های دریچه نباشد بلکه مربوط به ناحیه‌ای باشد که مستقیماً زیر یا بالای دریچه قرار دارد.
چه عواملی باعث تنگی دریچه و عروق ریوی در کودک می شود؟
این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که دریچه ریوی به درستی رشد نکند یا ناحیه زیر یا بالای دریچه در دوران جنینی طی 8 هفته اول بارداری به طور کامل رشد نکند. علت دقیق این اتفاق هنوز مشخص نیست. برخی از نقایص مادرزادی قلب به صورت ارثی از خانواده‌ها منتقل می‌شود (نقایص ژنتیکی).
علائم تنگی دریچه و عروق ریوی در کودک چیست؟
در کودکان، شدت تنگی دریچه و عروق ریوی بر میزان عبور جریان خون تأثیر می‌گذارد. شدت تنگی نیز علائم بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کودکان با تنگی شدید معمولاً نشانه‌های آشکاری دارند.
کودکان با تنگی خفیف ممکن است علائم کمی داشته باشند یا هیچ علائمی نشان ندهند و یا علائم ممکن است در طول زندگی بروز کنند. انسداد و علائم ممکن است با گذشت زمان بدتر شوند. این بیماری معمولاً در دوران جنینی، به جز در موارد شدید، تشخیص داده نمی‌شود.
تنگی دریچه و عروق ریوی در کودکان اغلب به عنوان بخشی از نقص های مادرزادی قلبی پیچیده دیگر رخ می دهد، مثل بیماری تترالوژی فالوت
در ادامه شایع ترین علائمی ممکن است در نوزاد بروز داده شوند عبارتند از:
- تند تند نفس کشیدن
- تنگی تنفس
- رنگ مایل به آبی در اطراف لب ها یا انگشتان که به معنی کمبود اکسیژن (سیانوز) است.
- احساس خستگی ، به ویژه با فعالیت یا ورزش
- ضربان قلب سریع
- تورم پا ، مچ پا ، زانو ، صورت یا شکم
- غش (سنکوپ)
تشخیص تنگی ریوی در کودکان
پزشک فرزند شما در مورد علائم و سابقه سلامتی کودک شما سوال خواهد کرد. او فرزند شما را کامل معاینه می کند و صداهای قلب و ریه های کودک شما را با گوشی معاینه گوش خواهد کرد. پزشک فرزند شما ممکن است صدای غیر طبیعی قلب (سوفل قلب) را می شنود.
او همچنین ممکن است علائم یا نشانه های دیگری پیدا کند. وی ممکن است کودک شما را به یک فوق متخصص قلب کودکان ارجاع دهد. فوق تخصص قلب همچنین کودک شما را معاینه می کند. جزئیات مربوط به سوفل قلب به تشخیص کمک می کند.
کودک شما ممکن است به آزمایشاتی نیاز داشته باشد. این آزمایش ها عبارتند از:
عکس رادیولوژی از قفسه سینه
با این عکس از قفسه سینه ممکن است تغییرات در قلب یا شریان ریوی دیده شود.
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کند، ضربانهای غیر طبیعی (آریتمی) را نشان می دهد و استرس عضله قلب را مشخص می کند. اگرچه نوار قلب اغلب طبیعی است، اما ممکن است ناهنجاری هایی را نشان دهد که با تنگی ریه دیده می شود.
اکوکاردیوگرام (اکو قلب)
اکو از امواج صوتی (سونوگرافی) برای ایجاد یک تصویر متحرک از قلب و دریچه های قلب استفاده می کند. این آزمایش در تشخیص تنگی ریه بسیار مفید است.
کاتتریزاسیون قلب (آنژیوگرافی)
در این روش به کودک شما دارو می دهند تا به او کمک کند تا آرام شود. پزشک یک لوله انعطاف پذیر مخصوص (کاتتر) را درون رگ خونی از مسیرعروق کشاله ران قرار می دهد و آن را به قلب منتقل می کند. فشار خون و اکسیژن در چهار حفره قلب و همچنین در شریان ریوی و آئورت اندازه گیری و بررسی می شود.
در برخی موارد ماده حاجب نیز تزریق می شود تا پزشک بتواند ساختارهای داخل قلب را با وضوح بیشتری ببیند. در صورت تشخیص اولیه با اکوی قلب اطفال ممکن است کودک شما به این آزمایش نیاز نداشته باشد.
درمان تنگی ریوی کودکان
تنگی خفیف ریوی اغلب نیازی به درمان ندارد. تنگی متوسط یا شدید نیاز به ترمیم و اصلاح دارد. برخی از نوزادان قبل از رفع نقص بسیار بدحال هستند و نیاز به مراقبت در بخش مراقبت‌های ویژه (NICU) دارند. در برخی موارد شدید، ممکن است نوزادان نیاز به اصلاح فوری داشته باشند.
پروستاگلاندین‌ها، دارویی که مجرای شریانی را باز نگه می‌دارند، به بیمار داده می‌شود تا خون کافی به ریه‌ها جریان یابد. پس از تثبیت حال عمومی کودک، روشی مناسب برای ترمیم تنگی انتخاب می‌شود. ترمیم کودکانی که دچار تنگی کمتری هستند، برنامه‌ریزی می‌شود تا در فرصت مناسب انجام شود.
1. اتساع با بالون (والووپلاستی) یا اصلاح با جراحی
آنژیوگرافی و ولووپلاستی یک روش تشخیصی و درمانی است که در نوک سوند یا کاتتر قلبی یک بالون تعبیه شده است. هنگامی که کاتتر به دریچه یا ناحیه باریک می‌رسد، پزشک برای مدت کوتاهی بالون را با مایعی پر کرده و آن را باز می‌کند. کودکانی که با بالون درمان شده‌اند، ممکن است پس از ترخیص از بیمارستان، برای جلوگیری از عفونت قلبی، مدتی آنتی‌بیوتیک مصرف کنند. این عمل به چند روش انجام می‌شود که عبارتند از:
والووتومی با جراحی
این یک عمل جراحی برای از بین بردن بافت به هم چسبیده دریچه ریوی است. با این کار تنگی به طور مناسبی باز می‌شود.
ولوکتومی با جراحی
این عمل جراحی برداشتن دریچه است. غالباً از پچ یا وصله‌ای برای درست کردن مسیر جریان خون از بطن راست به شریان ریوی استفاده می‌شود. دریچه ریوی ممکن است در زمان بزرگسالی این کودک نیاز به تعویض داشته باشد.
ایجاد مسیرهای طولانی
با انجام جراحی، از وصله‌های بزرگ برای گشاد شدن مناطق باریک استفاده می‌شود. این وصله‌ها در مسیر اتصال بین بطن راست تا شریان ریوی اضافه می‌شوند.
2. تعویض دریچه ریوی
برخی از کودکان ممکن است نیاز به تعویض دریچه ریوی داشته باشند. در این موارد ممکن است از دریچه بافتی (خوک یا انسان) استفاده شود. کودکانی که تعویض دریچه انجام داده‌اند، در آینده نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارند.
مطلب مرتبط کوارکتاسیون آئورت در قلب کودکان چیست؟
زندگی یک کودک با بیماری دریچه ریوی
چشم‌انداز کودکان با تنگی ریوی معمولاً عالی است. ممکن است فوق تخصص قلب و عروق کودکان توصیه کند که کودک شما برای مدتی آنتی‌بیوتیک مصرف کند تا از عفونت قلب و دریچه‌های آن (آندوکاردیت باکتریایی) جلوگیری شود. کودک شما ممکن است نیاز داشته باشد قبل از اقدامات پزشکی و دندان‌پزشکی آنتی‌بیوتیک مصرف کند.
در بعضی موارد، ممکن است در طول زمان دریچه ریوی کودک با بالون مجدداً متسع شود. همچنین، کودک شما ممکن است در نوجوانی یا بزرگسالی برای جلوگیری از عوارض احتمالی نیاز به تعویض دریچه ریوی داشته باشد. فرزند شما در طول زندگی خود به مراقبت و پیگیری منظم در یک مرکز مراقبت از قلب کودکان نیاز دارد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد چشم‌انداز آینده کودک، با فوق تخصص قلب کودکان مشورت کنید.
چه زمانی باید با پزشک فرزندم تماس بگیرم؟
اگر علائمی از این قبیل مشاهده شد فرزندتان نیاز به ویزیت پزشکی دارد:
- مشکلات تنفسی
- ضربان قلب سریع
- احساس خستگی
- تورم کل پا ، مچ پا ، صورت یا شکم (شکم)
نکات کلیدی در مورد تنگی ریه در کودکان
در ادامه چند مورد از نکات مهمی که مادران دارای کودکان مبتلا به تنگی دریچه ریوی باید رعایت کنند آورده شده است .
• تنگی ریوی، جریان خون از بطن راست به ریه ها را سخت می کند.
• تنگی ریوی می تواند به تنهایی یا با نقایص مادرزادی دیگر قلب رخ دهد.
• کودک مبتلا به تنگی ریوی ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. این وضعیت ممکن است در صورت شنیدن سوفل قلبی توسط یک پزشک تشخیص داده شود.
• در صورت بروز علائم، مشکلات بصورت : تنگی تنفسی ، کبودی، ضربان قلب سریع ، احساس خستگی و تورم پاها ، مچ پا ، صورت یا شکم بروز می کند .
• ممکن است تنگی خفیف ریوی نیازی به ترمیم نداشته باشد. اگر تنگی متوسط تا شدید باشد ممکن است ترمیم لازم باشد.
• چشم انداز كودكان مبتلا به تنگی ریوی اغلب عالی است.
دکتر سعید بیطرفان فوق تخصص قلب اطفال و جنین
جهت مطالعه بیشتر می توانید از مقالات زیر استفاده نمایید.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pulmonary-valve-stenosis/symptoms-causes/syc-20377034
https://www.stanfordchildrens.org/en /topic/default?id=pulmonary-stenosis-90-P01815
https://www.heart.org/en/health-topics/congenital-heart-defects/about-congenital-heart-defects/pulmonary-valve-stenosis
رسولی
جمعه ۱۱ اسفند ۲( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 92
مشاهده پرسش
