انواع بیماری قلبی در کودکان چگونه است؟

بیماری قلبی مادرزادی

مشکلات قلبی مادرزادی (CHD)  یکی از انواع بیماری قلبی کودکان هستند که نوزاد به همراه آن متولد می شوند. این بیماری ها معمولا در اثر نقص های قلبی موجود در هنگام تولد بروز می دهند.

حتی در ایالات متحده امریکا 1 درصد نوزادان به بیماری قلبی مادرزادی ابتلا دارند. بیماری های قلبی مادرزادی که کودکان را تحت تاثیر قرار می دهند شامل موارد زیر هستند:

1- اختلالات دریچه ای قلب 

اختلالاتی مانند تنگی دریچه آئورت که جریان خون را محدود می کند، در این دسته از بیماری های قلبی کودکان طبقه بندی می شوند.

2- سندروم قلب چپ هایپوپلاستیک (HLHS)

در این بیماری مادرزادی قلب، سمت چپ قلب به صورت کامل تشکیل نشده است.

3- نقص دیواره قلب

این بیماری معمولا به صورت سوراخ هایی در دیواره بین حفرات یا عروق اصلی به وجود می آیند که عبارتند از:

• نقص های دیواره بین بطنی
• نقص های دیواره بین دهلیزی
• بیماری مجرای شریانی باز (PDA) 

4- تترالوژی فالوت 

این بیماری ترکیبی از 4 نوع نقش در قلب کودک می باشد که عبارتند از:

• وجود سوراخ در دیواره بین بطنی
• ضخیم شدن سمت راست قلب
• قرار گرفتن آئورت در جای نامناسب
• تنگ شدن مجرای بین شریان ریوی و بطن راست

انواع بیماری قلبی در کودکان می توانند اثرات بلند مدتی بر سلامت کودک داشته باشند. این نقص ها معمولا با جراحی، فرایند های کاتتری، مصرف دارو و در موارد شدید با پیوند قلب درمان می شوند. برخی کودکان به درمان و پایش مادام العمر نیاز خواهند داشت.

تصلب شرایین ( آترواسکلروزیس )

از انواع بیماری قلبی در کودکان مشکل قلبی خاصی بنام آترواسکلروزیس است که برای توصیف تجمع چربی و پلاک های سرشار از کلسترول در داخل شریان ها به کار می رود. با افزایش مقدار تجمع چربی ها، شریان ها سفت و تنگ شده و خطر بروز حملات قلبی و لخته های خونی بیشتر می شود.

بروز آترواسکلروزیس معمولا چندین سال به طول می انجامد. البته ابتلای کودکان یا نوجوانان به آن شایع نیست. با این حال، چاقی، دیابت، فشار خون بالا و دیگر مشکلات سلامتی، کودکان را در معرض خطر ابتلا قرار می دهند.

پزشکان به کودکان دارای سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت، چاقی یا اضافه وزن توصیه می کنند، از نظر فشار خون بالا و کلسترول بالا در طول عمر خود پایش شوند.

درمان آترواسکلروزیس معمولا شامل ایجاد تغییر در سبک زندگی همچون افزایش فعالیت فیزیکی و اصلاحات تغذیه ای می باشد.

آریتمی ها

مشکلات قلبی گاهی فقط در ریتم ضربان قلب خود را نشان می دهد. آریتمی یک ضربان قلب غیر طبیعی است که می تواند سبب کاهش عملکرد مناسب قلب شود. انواع مختلفی از آریتمی می توانند در کودکان بروز دهند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) که رایج ترین نوع آن تاکی کاردی فوق بطنی است که در کودکان یافت می شود.
• ضربان قلب کند (برادی کاردی)
• سندرم QT طولانی (LQTS)
• سندرم ولف پارکینسون وایت

علائم آریتمی در کودکان

موارد زیر از نمونه های علائم آریتمی هستند:

• ضعف
• خستگی
• گیجی
• غش کردن
• مشکل در تغذیه

درمان ها به نوع آریتمی و نحوه تاثیرگذاری آن بر کودک بستگی دارد.

بیماری کاوازاکی

مشکل قلبی اکتسابی بنام بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر قلبی در کودکان است. این بیماری می تواند سبب بروز التهاب در عروق خونی دست ها، پا ها، دهان، لب ها و گلو شود.

علاوه بر این موارد، کاوازاکی سبب بروز تب و تورم در گره های لنفی نیز می شود. محققان تاکنون از علت بروز این بیماری اطلاع نیافته اند. به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA) این بیماری یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات قلبی در یک چهارم کودکان است. اغلب کودکان مبتلا، سنی کمتر از 5 سال دارند.

با اینکه درمان این بیماری قلبی در کودکان به گستردگی آن بستگی دارد؛ اما اغلب شامل تزریق وریدی گاما گلوبولین یا آسپرین می شود. کورتیکوستروئید ها گاهی اوقات می توانند از بروز عوارض آتی پیشگیری کنند.

کودکانی که از این بیماری رنج می برند. اغلب به صورت مادام العمر باید به صورت منظم به پزشک مراجعه کرده و سلامت قلب آن ها پایش شود.

سوفل قلبی یا مور مور

علائم بیماری قلبی در کودکان گاهی خود را با یک صدای اضافی قلبی نشان می دهد. مور مور قلب صدایی است که هنگام عبور خون از حفرات، دریچه ها یا عروق خونی مجاور قلب شنیده می شود. با اینکه این پدیده اغلب بی خطر است؛ اما در برخی موارد می تواند بیانگر وجود یک مشکل زمینه ای در سیستم قلبی عروقی بدن طفل باشد. مور مور قلب می تواند در اثر بیماری های مادرزادی قلب، تب یا کم خونی به وجود آید.

در صورتی که پزشک صدای غیر طبیعی مور مور قلب را در یک کودک بشنود، برای اطمینان از سلامت قلب او نسبت به انجام آزمایش های تشخیصی بیشتری اقدام می کند. در حالی که مور مور های قلبی بی خطر اغلب به صورت خود به خودی برطرف می شوند اما برخی در اثر یک مشکل قلبی به وجود آمده و امکان دارد نیازمند درمان های بیشتری باشند.

علائم بیماری قلبی در کودکان را بشناسید

پریکاردیت

این مشکل قلبی هنگامی بروز می دهد. که غشای نازک دور قلب (پریکارد) دچار التهاب یا عفونت شود. در این بیماری، مقدار مایع بین دو جداره این غشا افزایش یافته و توانایی قلب در پمپاژ مناسب خون را مختل می کند.

پریکاردیت می تواند پس از جراحی ترمیمی بیماری های مادرزادی قلب یا در اثر مواردی همچون نمونه های زیر بروز دهد:

• عفونت های باکتریایی
• آسیب های فیزیکی به قفسه سینه
• اختلالات بافت پیوندی همچون لوپوس

توجه: درمان پریکاردیت به شدت بیماری، سن کودک و سلامت کلی بدن او بستگی دارد.

بیماری روماتیسم قلبی

مشکلات قلبی در کودکان که بدنبال ابتلا به باکتری استرپتوکوک (عامل گلودرد چرکی) بدون درمان رها شده ایجاد می شود . تب ناشی از آن می تواند به بروز بیماری روماتیسم قلبی منجر شود. این بیماری می تواند خطرناک بوده و با ملتهب کردن عضله قلب (میوکاردیت) آسیبی دائمی به دریچه ها و عضله قلب برساند.

با اینکه تب روماتیسمی معمولا در کودکان 5 تا 15 ساله بروز می دهد، اما علائم بیماری روماتیسم قلبی تا 10 الی 20 سال پس از آن پدیدار نمی شوند. امروزه وجود تب روماتیسمی و عوارض بیماری روماتیسم قلبی چندان رایج نیست.

با درمان به موقع گلو درد چرکی به وسیله دارو های آنتی بیوتیک می توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد.

عفونت های ویروسی

مشکلات قلبی در کودکان گاه بدنبال بیمار ی ویروسی بروز می کند. ویروس ها علاوه بر ایحاد بیماری های تنفسی یا آنفلوآنزا می توانند بر سلامت قلب نیز تاثیر گذار باشند. عفونت های ویروسی می توانند سبب میوکاردیت شده و توانایی قلب در پمپاژ مناسب خون به کل بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

عفونت های ویروسی قلب نادر بوده و می توانند علائم اندکی از خود بروز دهند. علائم در هنگام بروز مشابه با علائم یک آنفلوآنزا بوده و از جمله آن ها می توان خستگی، تنگی نفس و درد قفسه سینه را نام برد. درمان این بیماری شامل مصرف دارو و درمان هایی برای رفع علائم میوکاردیت است.

جهت مطالعه بیشتر می توانید از این مقالات استفاده کنید.

https://www.healthline.com/health/heart-disease/in-children

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/congenital-heart-defects-children/symptoms-causes/syc-20350074

دکتر سعید بیطرفان متخصص قلب کودکان