تغییر ضربان قلب جنین در زنان باردار ممکن است نگرانیهایی ایجاد کند. با این حال، بهتر است بدانید که تغییرات ضربان قلب جنین در هفتههای مختلف بارداری امری طبیعی است. در این مقاله، به ضربان قلب نرمال جنین در هفتههای مختلف بارداری پرداخته شده است. همچنین، میتوانید در انتهای مقاله سوالات خود را از دکتر سعید بیطرفان، فوق تخصص قلب اطفال، بپرسید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
تغییرات ضربان قلب جنین در طول دوره بارداری
ضربان قلب نرمال جنین می تواند بین 110 تا 160 ضربه در دقیقه (BPM) باشد. این مقدار در اوایل بارداری، به طور معمول حدود 110 BPM است. ضربان قلب جنین ممکن است در هفته نهم به 140 تا 170 ضربان در دقیقه و پس از آن به 110 تا 160 ضربان در دقیقه کاهش یابد.
ضربان قلب جنین می تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت کودک شما در دوران بارداری ارائه دهد. متخصصین زنان معمولاً در ویزیت 10 یا 12 هفته ای قبل از زایمان شروع به بررسی آن می کنند. پزشک معالج شما به طور کلی این کار را در طول هر ویزیت قبل از زایمان و هنگام نظارت بر زایمان انجام می دهد.
این مقاله به بررسی ضربان قلب طبیعی جنین، نحوه اندازهگیری آن، وظیفه ی نظارت بر آن و عواملی که باعث تغییرات آن میشود، میپردازد.
ضربان قلب نرمال جنین در هفتههای مختلف بارداری
میانگین ضربان قلب جنین بسته به مرحله بارداری متفاوت است. در ادامه مقدار ضربانی که به طور کلی انتظار میرود آورده شده است:
1- هفته 5 تا 7: قلب نوزاد حدود هفته پنجم بارداری شروع به رشد می کند. در این مرحله اولیه، ضربان قلب کند شروع می شود. این مقدار بین 90 تا 110 BPM می باشد.
2- هفته 8 تا 12: ضربان قلب در هفته 9 به طور متوسط 140 تا 170 ضربان در دقیقه افزایش می یابد و در هفته 12، ضربان قلب کمی کاهش می یابد.
3- هفته 13 تا 26: در بیشتر دوران بارداری در این بازه، میانگین 110 تا 160 BPM است.
4- هفته 27 تا 40: در سه ماهه آخر، ضربان قلب جنین به طور متوسط بین 110 تا 160 BPM ادامه می یابد.
با این حال، در 10 هفته آخربارداری اندکی کاهش می یابد. به طور کلی، هر چه به موعد مقرر نزدیکتر شوید، به سمت انتهای پایینتر این محدوده حرکت میکند.
آیا ضربان قلب جنین در طول روز تغییر می کند؟
ضربان قلب جنین می تواند در طول روز و شب بین 5 تا 25 ضربه در دقیقه متفاوت باشد. دلیل این اتفاق سطح فعالیت جنین است. ضربان قلب در هنگام حرکت افزایش می یابد و در هنگام خواب کاهش می یابد. این تغییرات شبیه به آنچه بزرگسالان در حین ورزش یا استراحت تجربه می کنند، می باشد.
هفته های 10 تا 12 معمولاً زمانی است که ضربان قلب جنین برای اولین بار در طول ویزیت قبل از تولد شنیده می شود.
ضربان قلب غیر طبیعی جنین چیست؟
ضربان قلب غیرطبیعی جنین ضربان قلب است که یا خیلی سریع یا کند است یا نظم نرمال خود را ندارد. این ضربان های غیر نرمال به 2 دسته تقسیم می شوند که عبارتد از:
1- برادی کاردی
برادی کاردی زمانی است که ضربان قلب جنین کمتر از ۱۱۰ BPM باشد. این بسیار غیر معمول و معمولا موقتی است.
زمانی که برادی کاردی ادامه می یابد می تواند نشان دهنده مشکلی مانند ناراحتی جنین یا مشکل در نحوه انتقال سیگنال های الکتریکی در قلب باشد. در بیشتر مواقع، برادی کاردی جنین نیازی به درمان ندارد. با این حال، گاهی اوقات به مداخلاتی مانند دارو یا زایمان زودرس نیاز دارد.
2- تاکی کاردی
تاکی کاردی زمانی است که ضربان قلب جنین سریعتر از 160 BPM باشد.این حالت هم اغلب غیر معمول و معمولاً موقتی است.
اگر جنین شما برای مدت طولانی تاکی کاردی را تجربه می کند یا بیش از یک یا دو بار اتفاق می افتد، می تواند نشان دهنده مشکلی مانند ناراحتی یا عفونت جنین باشد.
تاکی کاردی ممکن است خود به خود برطرف شود یا ممکن است با دارو برای کمک به کاهش ضربان قلب درمان شود. اگر در حال زایمان نیستید. ممکن است لازم باشد در بیمارستان بمانید تا تحت نظر باشید تا ببینید جنین چگونه به دارو پاسخ می دهد. گاهی اوقات، جنین هایی که تاکی کاردی را تجربه می کنند، پس از تولد نیاز به مراقبت های بعدی دارند.
مطلب مرتبط خطرات بالا بودن ضربان قلب جنین
چه عواملی باعث ضربان قلب غیر طبیعی جنین می شود؟
گاهی اوقات ضربان قلب جنین خارج از محدوده طبیعی است فقط به این دلیل که جنین در حال حرکت است. اما در مواقع دیگر، نشان دهنده نگرانی سلامتی جنین است.
آریتمی قلب جنین چقدر خطرناک است؟
بسته به مرحله بارداری، آزمایش های مختلفی برای روشن شدن دلیل ضربان قلب غیرطبیعی استفاده می شود. این موارد ممکن است به اتفاقی در بدن مادر مربوط باشد. به این موارد علل مادرزادی گفته میشود و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- اضطراب
- سطح قند خون
- کم آبی بدن
- تب
- عفونت
- گلبول های قرمز پایین یا کم خونی
- مصرف داروها، کافئین یا نیکوتین توسط مادر
- مشکلات تیروئید
روش های پایش ضربان قلب جنین
دو روش مختلف برای بررسی ضربان قلب جنین وجود دارد که عبارتند از نظارت خارجی و نظارت داخلی.
1- مانیتورینگ یا نظارت خارجی
نظارت خارجی به معنای بررسی ضربان قلب جنین از طریق شکم مادر است. دستگاه داپلر نمونه ای از مانیتورینگ خارجی است و می تواند در طول ویزیت های قبل از زایمان یا زایمان استفاده شود.
متخصصین زنان همچنین ممکن است از نظارت الکترونیکی خارجی مداوم در طول زایمان استفاده کنند. آنها حسگرهای خارجی را با یک کمربند الاستیک یا یک الکترود که شبیه یک برچسب گرد است، روی شکم محکم می کنند. اطلاعات ضربان قلب و انقباض جنین روی صفحه کامپیوتر متصل ظاهر می شود.
پایش ضربان قلب جنین در حین زایمان به متخصصین زنان کمک می کند تا نحوه واکنش جنین به انقباضات، داروها، آزمایش ها و فشار دادن را مشاهده کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با اکوی قلب جنین می توانید به مقاله زیر مراجعه فرمایید.
مطلب مرتبط: اکوکاردیوگرافی قلب جنین
2- مانیتورینگ یا نظارت داخلی
نظارت داخلی شامل یک سیم و الکترود نازک است که از طریق دهانه رحم قرار می گیرد و به پوست سر نوزاد متصل می شود. این روش تنها پس از پاره کردن کیسه آب دور جنین و باز شدن دهانه رحم انجام می شود.
در این روش اطلاعات دقیق تری ارائه می کند که تحت تأثیر حرکت کودک قرار نمی گیرد.
مطلب مرتبط:مانیتور قلب جنین چیست و چگونه انجام می شود؟
چه کسی باید ضربان قلب جنین را کنترل کند؟
گوشی پزشکی یا فتوسکوپی می تواند توسط هر کسی بعد از 20 یا 22 هفته بارداری استفاده شود. با این حال، شنیدن ضربان قلب با استفاده از این روش، به خصوص اگر جنین در حال حرکت باشد، می تواند کمی کمک کند.
به این ترتیب، بررسی ضربان قلب جنین بهتر است به متخصص اکوی قلب جنین و متخصص قلب اطفال واجد شرایط واگذار شود.
جهت مطالعه بیشتر از این منابع استفاده بفرمایید.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3727373/
https://www.cincinnatichildrens.org/health/f/fetal-arrhythmia
دکتر سعید بیطرفان متخصص اکوی قلب جنین و متخصص قلب اطفال