بسیاری از افراد هستند که با وظایف فوق تخصص قلب کودکان و جنین آشنایی ندارند . وقتی در سونوگرافی بارداری، مشکلی برای فرزندانشان نشان داده می شود. احساس نگرانی می کنند. در این مقاله دکتر سعید بیطرفان در رابطه با شرح وظایف فوق تخصص قلب کودکان و جنین صحبت می کند. همچنین در سایت خود جهت کاهش نگرانی والدین بصورت رایگان پاسخگوی سوالات ایشان است.
فوق تخصص قلب اطفال و جنین کیست؟
در ایران برای اینکه یک شخص بتواند به مرحله فوق تخصص قلب کودکان و جنین برسد . پس از قبولی در رشته پزشکی و ورود به دانشگده علوم پزشکی و گذراندن هفت سال به مدرک دوره دکترای حرفه ای می رسد. بعد از آن طی آزمونی وارد دوره رزیدنتی تخصصی بیماریهای کودکان می شود . پس از گذراندن سه سال دوره تخصص، متخصص اطفال می شود.
سپس در آزمونی دیگر وارد دوره فلوشیپی فوق تخصصی قلب کودکان و جنین می شود. در این دوره طی سه سال پزشک با انواع بیماریهای قلبی مادرزادی و غیر مادرزادی از مرحله جنینی تا پایان نوجوانی آشنا می شود.
در ادامه این مقاله به وظایف و راه های تشخیص بیماری قلبی اطفال و جنین توسط یک فوق تخصص قلب کودکان و جنین می پردازیم.
جهت مطالعه بیشتر بیماری های قلبی مادرزادی صفر تا صد
روش های تشخیص بیماریهای قلبی جنین و کودک
یک فوق تخصص قلب کودکان و جنین این توانایی را دارد . تا با دانش خود، شرح حال و معاینه دقیق و همچنین استفاده از روشهای پاراکلینیک مثل نوار قلب ، اکوکاردیوگرافی (جنین و کودک)، آنژیوگرافی، هولتر و تست ورزش انواع مشکلات قلبی از دوران جنینی تا نوجوانی را تشخیص دهد.
شرح حال و معاینه:
ابتدای این کار باشرح حال و معاینه دقیق توسط فوق تخصص قلب کودکان شروع می شود. از نگاه به شکل ظاهری و رنگ پوست و مخاط یک کودک می توان. بعضی سندروم های همراه با مشکلات قلبی را تشخیص داد مثل سندروم داون.
کبودی پوست در خیلی از مواقع علت قلبی دارد. شکل ظاهری قفسه سینه و حرکات قفسه سینه می تواند . بیانگر بعضی مشکلات احتمالی قلبی باشد. در دورانی که روشهای پاراکلینیک امروزی نبود از روی شنیدن صداهای قلبی، بسیاری از مشکلات قلبی را تشخیص می دادند.
امروزه نیز در قدم های اولیه تشخیصی شنیدن صداهای غیر طبیعی قلبی بسیار کمک کننده است . طبق کتابهای تخصصی و فوق تخصصی توصیه شده هرگونه ضربان غیر طبیعی در سمع قلبی کودکان نیاز به بررسی کامل توسط فوق تخصص قلب اطفال دارد.
اکوکاردیوگرافی قلب جنین
یک فوق تخصص قلب کودکان و جنین این توانایی را دارد. تا با انجام اکو قلب جنین انواع مشکلات قلبی در جنین را تشخیص دهد. در یک اکو قلب جنین فوق تخصص قلب جنین ساختمان قلب جنین را بطور کامل مشاهده و بررسی می کند . سایز حفرات و دریچه های قلبی را بررسی می کند و در صورت وجود نواقص قلبی، آن را مشخص و بیان می کند.
انواع ریتم های غیر طبیعی را کشف می کند. فشار های داخل حفرات قلبی را بررسی می کند. در مراکزی خاص تحت نظارت و مشاهده با اکو، مداخلات درمانی روی قلب جنین انجام می شود.
مطلب مرتبط آیا انجام اکوی قلب جنین واجب است؟
زمان اکو جنین
بهترین زمان برای انجام این اقدام هفته 18 تا 22 بارداری است. در ایران با توجه به قوانین کشوری، سقط قانونی تا پایان 18 هفتگی (18هفته و 6 روز) مجاز است . بعد از این زمان اگر مشکلات قلبی بسیار پیچیده باشد. هم اجازه سقط قانونی وجود ندارد. در موارد خاص ممکن است. تکرار این اکو در زمانهای دیگری طی بارداری انجام شود.
دقت اکو جنین
از نظر دقت نیز بسته به مهارت شخص، میزان دقت دستگاه اکو، زمان مراجعه، پوزیشن جنین و وضعیت مادر مثل چاقی یا لاغری، دقت کار متفاوت است . ولی در ایده آل ترین شرایط این دقت نود و پنج درصد است.
اکثرا مشکلات شدید و حاد مشخص می شود . جزئیاتی می ماند که توصیه می شود پس از تولد با اکوی قلب کودک ،خود نوزاد بررسی شود که زمان مناسب این کار هم اغلب از 10 روز بعد تولد تا یک ماهگی بعد از تولد است.
مشاوره بعد اکو جنین
پس از تشخیص مشکل در قلب جنین فوق تخصص قلب اطفال در خصوص نوع مشکل قلبی و روشهای مختلف برای درمان با خانواده مشاوره می کند . در موارد نادری که مشکل قلب جنین خیلی پیچیده و تقریبا غیر قابل درمان است، نیاز می شود در خصوص تعیین تکلیف نهایی به پزشکی قانونی معرفی شوند.
مطلب مرتبط دانستنیهای اکوی قلب جنین برای مادران
اکوکاردیوگرافی قلب کودکان
از ساعات اولیه بعد از تولد تا دوران نوجوانی یک فوق تخصص قلب کودکان و جنین با استفاده از اکو می تواند . انواع مشکلات قلبی مادرزادی را در کودکان تشخیص دهد. گاهی نیز به دنبال بعضی بیماریهای اکتسابی مثل کاوازاکی یا تب حاد روماتیسمی با اکو، عوارض قلبی بیماری را مشخص می کنند.
با اکوی قلب اطفال نه تنها تشخیص بیماری قلبی داده می شود . بلکه در بسیاری از موارد اثر بخشی و پیگیری های بعد از درمان را با اکو مشخص می کنند. گاهی یک جراح قلب نیاز دارد. تا یک متخصص قلب اطفال در کنار او به جراح کمک کند. به این ترتیب که متخصص قلب اطفال برای کمک به سیر جراحی با دستگاه اکو کاردیوگرافی، محل هایی را که در دید جراح نیست را بررسی می کند.
و یا بلافاصله بعد از ترمیم یک نقطه و بستن محل، با اکوکاردیوگرافی کامل بودن و عارضه دار شدن فوری را بررسی می کند. همچنین در مراقبت های بخش های ویژه پس از عمل، فوق تخصص قلب اطفال با اکو، سیر درمان و عوارض احتمالی را بررسی می کند.
مطلب مرتبط نوار قلب کودکان: چه زمانی تجویز میشود؟
آنژیوگرافی
آنزیوگرافی نیز یکی از روشهای تشخیصی و درمانی بیماریهای قلبی در کودکان است . که توسط فوق تخصص قلب اطفال انجام می شود. در این روش با خواب آلوده کردن بیمار از مسیر عروق با وسایل خاص وارد قلب و عروق متصل به آن می شوند.
با استفاده از ماده حاجب و اشعه ایکس تصاویر دقیقی از ساختمان قلب می گیرند. فشار داخل قسمتهای مختلف را مشخص می کنند. در موارد خاصی با وسایل تخصصی، مداخلات درمانی انجام می دهند.
هولتر مانیتورینگ و تست ورزش
یک فوق تخصص قلب کودکان با هولتر و تست ورزش بصورت دقیق و مشخص ریتم های قلبی را بررسی می کند . در صورت وجود ضربان های غیر طبیعی قلبی، پس از تشخیص در خصوص روش درمان با خانواده مشاوره می کند.
درمان بیماری های قلبی اطفال
مشاوره با خانواده:
یک فوق تخصص قلب کودکان و جنین این توانایی را دارد . تا در اکو قلب جنین و هم چنین در تفسیر یک نوار قلب ( ECG ) کودک، طبیعی بودن و غیر طبیعی بودن ضربان قلب را تشخیص دهد. در موارد ضربانهای غیر طبیعی یا آریتمی قلبی روشهای مختلف درمانی را بررسی کرده . جهت درمان با خانواده مشاوره کرده و راههای مختلف درمانی را پیشنهاد بدهد.
درمان آریتمی :
روشهای مختلف درمانی در این نوع بیماریهای قلبی وجود دارد . ولی در بیشتر موارد دارو درمانی خط اول درمان می باشد. در موادی نیز در روشی شبیه به آنژیوگرافی بنام EPS (الکتروفیزیولوژیک استادی) راههای غیرطبیعی داخل قلبی که سبب آریتمی می شود را می سوزانند.
در موارد خاص که اکثرا ارثی هستند. فوق تخصص قلب کودکان توصیه های ایمنی و پرهیزهای دارویی خاصی را جهت جلوگیری از حملات آریتمی به خانواده توصیه می کند.
در آریتمی های جنینی گاهی نیاز به درمانهای دارویی برای کنترل ضربانهای غیر طبیعی در جنین می باشد. که با توجه به اثرات و عوارض احتمالی این دارو ها روی قلب مادر، باید با مشارکت متخصص قلب بزرگسال، طی یک همکاری مشترک، درمان ضربانهای غیر طبیعی قلب جنین را انجام دهد.
معرفی برای جراحی قلب:
بعضی مشکلات قلبی راه حل جراحی دارد . و در یک یا چند مرحله جراحی بیماری درمان می شود. تصمیم به اینکه مشکل موجود قلبی با چه روش جراحی و در چه سنی انجام شود. توسط فوق تخصص قلب کودکان و جنین مشخص می شود . گاهی در موارد پیچیده در یک شورای پزشکی شامل چند فوق تخصص قلب اطفال و جراح قلب اطفال تصمیم گیری انجام می شود.
دکتر سعید بیطرفان بطور رایگان در قسمت پرسش و پاسخ سایت خود پاسخگوی سوالات شما می باشد.
دکتر سعید بیطرفان فوق تخصص قلب اطفال و جنین