بیماری قلبی مادرزادی انواع مختلفی دارد که درباره ی انواع، علائم و راه های تشخیص و درمان آن در این مقاله صحبت شده است.
بیماری قلبی مادرزادی چیست؟
بیماری مادرزادی قلبی یا نارسایی قلبی مادرزادی، نوعی ناهنجاری قلبی است که از بدو تولد وجود دارد. این مشکل می تواند بر موارد زیر تأثیر بگذارد:
- دیواره های قلب
- دریچه های قلب
- رگهای خونی
انواع مختلفی از نقایص مادرزادی قلبی وجود دارد. آنها از بیماری های ساده گرفته (که هیچ علائمی ندارند ) تا مشکلات پیچیده که باعث علائم سخت و تهدیدکننده زندگی می شوند می باشند.
طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیمارها، به طور رایج یک میلیون بزرگسال و یک میلیون کودک در ایالات متحده با نقص قلبی مادرزادی زندگی می کنند.
درمان ها و مراقبت های بعدی برای این بیماری ها در طول چند دهه گذشته به طرز عجیبی افزایش داشته است، بنابراین، تقریباً تمام کودکان با نقص قلبی مادرزادی تا بزرگسالی زنده می مانند.
برخی در سراسر زندگی خود به مراقبت مداوم برای نقص قلبی خود نیاز دارند. گرچه، برخی برخلاف شرایط بیماری خود به زندگی فعال و پربار خود ادامه می دهند.
انواع بیماری های مادرزادی قلب
گرچه، انواع زیادی از نقایص قلبی مادرزادی وجود دارد؛ اما آنها را می توانند به 3 دسته کلی تقسیم نمود که عبارتند از:
نقص دریچه قلب
در نقص دریچه قلب دریچه های داخلی قلب که جریان خون را هدایت می کنند، ممکن است بسته شوند یا نشت دهند. این شرایط در توانایی قلب برای پمپاژ کردن خون به طور قطعی اختلال ایجاد می کند.
نقص دیواره ی قلب
در نقص دیواره ی قلب، دیوار های طبیعی که بین دو طرف چپ و راست و دهلیزهای فوقانی و تحتانی قلب وجود دارند، ممکن است به طور صحیح رشد نکنند و باعث شود خون به قلب بازگردد یا در جایی که مناسب نیست جمع شود. این نقص به قلب فشار وارد می کند تا سخت تر کار کند که منجر به نارسایی قلبی می شود.
نقایص رگ های خونی
در نقایص رگ های خونی، شریان ها و رگ هایی که خون را به قلب می رسانند و به بدن باز می گردانند، ممکن است که به طور صحیح عمل نکنند. این امر جریان خون را کاهش می دهد یا مسدود می کند که منجر به عوارض مختلفی برای سلامتی بدن می شود.
بیماری قلبی مادرزادی سیانوتیک و غیر سیانوتیک
بسیاری از پزشکان بیماری قلبی مادرزادی را بیماری قلبی مادرزادی سیانوتیک و بیماری قلبی غیر سیانوتیک طبقه بندی می کنند. در هر دو نوع، قلب خون را به طور موثر پمپاژ نمی کند.
تفاوت اصلی این می باشد که بیماری قلبی مادرزادی سیانوتیک باعث سطوح پایینی از اکسیژن در خون می شود و بیماری قلبی مادرزادی غیر سیانوتیک این کار را انجام نمی دهد.
نوزادانی با اکسیژن کاهش یافته ممکن است تنگی نفس را تجربه کنند و پوست آنها کبود شود. نوزادانی که اکسیژن کافی در خون خود ندارند، این علائم را نشان نمی دهند؛ اما آنها ممکن است بعدها دچار عوارضی همچون نارسایی قلبی شوند.
علائم بیماری قلبی مادرزادی چیست؟
نقص مادرزادی قلبی اغلب در حین سونوگرافی بارداری تشخیص داده می شود. برای مثال، اگر پزشک شما یک ضربان قلب غیر معمول را بشنود، ممکن است با انجام آزمایش های خاص بررسی های بیشتری روی موضوع انجام دهد.
این بررسی ها شامل اکوی قلب جنین ،اشعه ی ایکس قفسه سینه یا اسکن MRI می باشد. اگر تشخیص صورت گرفت، پزشک شما باید اطمینان حاصل کند که متخصصان مناسبی در هنگام زایمان در دسترس فرد باشند.
علائم بیماری قلبی در کودکان را بشناسید
در برخی موارد، علائم یک نقص قلبی مادرزادی ممکن است تا مدت کوتاهی پس از تولد ظاهر نشود. نوزادانی با نقص قلبی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- لب ها، پوست، انگشتان و پنجه های کبود
- تنگی نفس یا نفس نفس زدن
- مشکلات غذا خوردن
- وزن کم در هنگام تولد
- رشد با تأخیر
در موارد دیگر، علائم نقص بیماری قلبی ممکن است تا سال ها پس از تولد اتفاق نیفتد. هنگامی که علائم خود را نشان دادند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ضربان قلب نامنظم
- سرگیجه
- مشکل تنفسی
- بیهوش شدن
- تورم
- خستگی
چه عواملی باعث ایجاد بیماری قلبی مادرزادی می شوند؟
بیماری قلبی مادرزادی در نتیجه مشکل رشد اولیه در ساختار قلب رخ می دهد. نقص معمولا در جریان طبیعی خون از طریق قلب اختلال ایجاد می کند، که ممکن است بر تنفس تأثیر بگذارد.
گرچه محققان، دقیقا مطمئن نیستند که چرا قلب نمی تواند به درستی رشد کند، اما بعضی از دلایل این مشکل می تواند شامل موارد زیر باشند:
- نقص قلب ممکن است در خانواده ها بروز کند
- مصرف برخی از داروهای تجویز شده خاص در طول دوران بارداری ، کودک را در احتمال خطر نقص قلبی قرار می دهد
- استفاده از الکل یا داروهای غیر مجاز در طول بارداری می تواند احتمال ابتلای کودک به نقص قلبی را افزایش دهد
- مادرانی که در سه ماهه اول بارداری دچار عفونت ویروسی شده اند، احتمال بیشتری دارد که کودکی با نقص قلبی به دنیا بیاورند
- افزایش سطوح قند خون، که بر اثر دیابت اتفاق می افتد، ممکن است بر رشد کودک تأثیر بگذارد
چگونه بیماری مادرزادی قلب درمان می شود؟
درمان نقص بیماری مادرزادی بستگی به نوع و شدت نقص دارد. برخی از نوزادان دارای نقص های قلبی خفیف هستند که خود به خود به مرور زمان بهبود می یابند. دیگر نوزادان ممکن است دارای نقایص قلبی شدید باشند که نیاز به درمان گسترده دارند. در این موارد، درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:
داروها
داروهای مختلفی وجود دارد که می توانند به عملکرد بهتر قلب کمک کنند. برخی می توانند به جلوگیری از لخته شدن خون یا کنترل ضربان قلب منظم کمک کنند.
دستگاه های قلبی قابل کاشت
برخی از عوارض مرتبط با نقایص قلبی مادرزادی می توانند با استفاده از دستگاه های مخصوص، از جمله ضربان سازها و گشادکننده های عروق قابل کاشت (ICD)، پیشگیری شوند. یک ضربان ساز به تنظیم ضربان قلب نامنظم کمک می کند و یک دستگاه گشادکننده ی عروق می تواند ضربان قلب نامنظم تهدید کننده را اصلاح کند.
روش آنژیوگرافی
تکنیک های آنژیوگرافی به پزشکان این امکان را می دهد که نقایص قلبی مادرزادی را بدون انجام عمل قلب باز درمان کنند. در طول این رویکردها، پزشک یک لوله ی نازک را درون رگ پا تعبیه می کند و آن را به سوی قلب هدایت می کند. هنگامی که کاتتر در موقعیت صحیح قرار گرفت، پزشک از ابزارهای کوچکی استفاده می کند که از طریق کاتتر برای اصلاح نقص عبور داده می شود.
عمل قلب باز
این نوع عمل در صورتی نیاز است که روشهای غیر تهاجمی برای ترمیم نقص قلبی مادرزادی کافی نباشند. جراح ممکن است عمل قلب باز را برای ترمیم دریچه های قلب، برای بستن سوراخ های قلب یا گشاد کردن رگ های خونی انجام دهد.
پیوند قلب
در موارد نادر که در آن ترمیم نقص قلبی بسیار پیچیده است، ممکن است نیاز به پیوند قلب باشد. در طول این رویکرد، قلب کودک با یک قلب سالم از طرف یک اهدا کننده جایگزین می شود.
بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان
بسته به نقص، تشخیص و درمان ممکن است اندکی پس از تولد، در دوران کودکی یا بزرگسالی شروع شود. برخی از نقص ها باعث بروز علائمی تا زمانی که کودک بزرگ شود، نمی شوند، بنابراین تشخیص و درمان ممکن است به تأخیر بیفتد. در این موارد، علائم یک نقص قلبی مادرزادی تازه کشف شده شامل موارد زیر می باشد:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- کاهش توانایی جهت ورزش کردن
- به آسانی خسته شدن
درمان بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان می تواند بسته به شدت نقص قلبی متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است تنها نیاز به نظارت دقیق بر شرایطشان داشته باشند و برخی دیگر ممکن است نیاز به دارو و عمل جراحی داشته باشند.
در برخی موارد، نقص هایی که در کودکی درمان می شوند، می توانند دوباره باعث بروز مشکلاتی در بزرگسالی شوند. ترمیم اولیه ممکن است دیگر مؤثر نباشد و یا نقص اولیه به مروز زمان بدتر شود. بافت اسکار (زخمی) که در اطراف ترمیم اولیه صورت گرفته است، ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند آریتمی قلبی شود.
صرف نظر از شرایط شما، ملاقات پزشک و پیگیری مراقبت ها بسیار مهم می باشد. درمان ممکن است مشکل شما را حل نکند، اما به فعال و پرکار ماندن شما در زندگی کمک می کند. همچنین این کار احتمال خطر عوارض جدی این بیماری ، مانند عفونت های قلبی، نقص قلبی و سکته را کاهش می دهد.
چگونه می توان از بیماری نقص قلبی مادرزادی پیشگیری کرد؟
زنانی که باردار هستند یا در حال برنامه ریزی برای بارداری هستند، می توانند اقدامات احتیاطی خاصی را برای پایین آوردن احتمال خطر به دنیا آوردن نوزادی با نقص قلبی مادرزادی انجام دهند:
1- اگر شما قصد باردار شدن دارید، در مورد هر داروی تجویز شده یا بدون نسخه ای که مصرف می کنید، با پزشک خود صحبت کنید.
2- اگر شما مبتلا به دیابت هستید، اطمینان حاصل کنید که سطوح قند خون شما پیش از بارداری تحت کنترل باشند. همچنین برای کنترل بیماری در حین بارداری با پزشک خود در ارتباط باشید.
3- اگر شما در برابر بیماری سرخجه یا سرخک آلمانی واکسینه نشده اید، از در معرض بیماری قرار گرفتن خودداری کنید و با پزشک خود درمورد روش های پیشگیری صحبت کنید.
4- اگر شما در خانواده ی خود دارای سابقه ی بیماری نقص قلبی مادرزادی هستید، از پزشک خود در مورد غربالگری ژنتیکی سؤال کنید. ژن های خاصی ممکن است منجر به رشد قلبی غیر معمول شوند.
5- از مصرف الکل و استفاده از داروهای غیر مجاز در طول بارداری خودداری کنید.
دکتر سعید بیطرفان متخصص اکوی قلب جنین و فوق تخصص قلب اطفال و جنین
جهت مطالعه بیشتر از مقالات زیر لستاده نمایید.
سعید
جمعه ۵ خرداد ۲( 1 هفته پیش)
تعداد بازدید: 5
مشاهده پرسش
