نوار قلب تست و آزمایشی است که در هر سنی ممکن است تجویز شود؛ ولی سوال این است آیا نوار قلب برای کودکان نیز تجویز می شود؟آیا خطری برای کودک یا نوزادمان دارد؟ در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است.
نوار قلب (ECG) برای کودکان چیست؟
الکتروکاردیوگرافی یا همان نوار قلب (ECG) که گاهی اوقات EKG نیز نامیده می شود؛ یک آزمایش سریع برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب کودک شما هنگامی که ضربان و حرکت خون از طریق قلب اتفاق می افتد؛ می باشد. نتایج غیر طبیعی ECG ممکن است به معنی وجود مشکلی در قلب کودک شما باشد
چه زمانی به نوار قلب در کودکان احتیاج است؟
برخی از مواردی که ممکن است باعث تغییر الگوی نوار قلب شود:
1- بزرگ شدن قلب
شرایطی سبب بزرگی قلب می شوند. این شرایط شامل نقایص مادرزادی قلب در هنگام تولد، مشکلات دریچه های قلب، مشکلات رگ های خونی، فشار خون بالا یا نارسایی قلبی ممکن است باعث بزرگ شدن قلب شوند.
2- ایسکمی
این بدان معنی است که عضله قلب به دلیل تجمع چربی در رگ ها یا انسداد رگ های خونی، به اندازه کافی اکسیژن نمی گیرد. این موضوع از حرکت جریان خون به اندازه و کافی جلوگیری می کند.
3- اختلالات هدایت
این به معنای مشکل در سیستم الکتریکی قلب است. قلب ممکن است خیلی سریع، خیلی آهسته یا با سرعت نامنطمی ضربان داشته باشد. بعضی اوقات ممکن است قسمتهای مختلف قلب ضربانهایشان متفاوت باشند.
4- بی نظمی یا آریتمی در ریتم طبیعی قلب
الکترولیت غیرطبیعی، این بدان معنی است که مقدار مواد معدنی (الکترولیت) در خون زیاد یا کم است. این مواد معدنی شامل سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم است.
5- پریکاردیت
این یک التهاب یا عفونت پرده دور قلب است که قلب را احاطه کرده. گاهی اوقات این کیسه می تواند از مایعات پر شود. این موضوع از کار طبیعی قلب جلوگیری می کند.
6- آسیب قفسه سینه
این مورد می تواند از یک حادثه رانندگی یا ضربه به قفسه سینه ای که سبب ضربه فشاری به قلب شود و از ضربان طبیعی قلب جلوگیری کند.
7- درد قفسه سینه غیر اختصاصی، عضلانی یا قلبی
8- عفونت های مختلف قلب
این عفونت توسط باکتری ها و ویروس هایی که به قلب حمله می کنند، ایجاد می شود. تغییرات کاردیومیوپاتی در عضله قلب که به طور قابل توجهی بر عملکرد قلب تأثیر می گذارد.
9- مصرف دارو
برخی از داروها ممکن است بر قلب تأثیر بگذارد و باعث تغییرات نوار قلب در کودکان شود. غالباً قبل از شروع دارو نوار قلب برای کودک شما درخواست می شود.
10- دلایل غیر قلبی
دلایل غیر قلبی نوار قلب ممکن است در شرایطی انجام شود که بیماری قلبی ممکن است در نتیجه یک بیماری پزشکی دیگر ایجاد شده باشد. به عنوان مثال بی اشتهایی عصبی یا عدم تعادل الکترولیت ها.
همچنین ممکن است به دلایل دیگری نوار قلب گرفته شود. به عنوان مثال، پزشک ممکن است بخواهد در هنگام چکاپ یا معاینه فیزیکی، یا قبل از جراحی یا اقدامات دیگر با این اقدام سلامت قلب را بررسی کند
مطلب مرتبط نوار قلب جنین چیست و چگونه انجام می شود؟

بدست آوردن اطلاعات قبل از انجام نوار قلب
قبل از اینکه نوار قلب را انجام دهید از پزشک خود در رابطه با نکات زیر سوالاتی را مطرح کنید.
- دلیل اینکه کودک باید آزمایش یا تست انجام می دهد چیست
- چه نتایجی باید انتظار داشت و معنی آنها چیست
- خطرات و مزایای نوار قلب چیست
- چه زمانی و کجا کودک شما باید آزمایش یا تست انجام دهد
- چه کسی این روش را انجام می دهد و شرایط آن شخص چیست
- اگر فرزند شما آزمایش یا تست را انجام ندهد چه اتفاقی می افتد
- آیا آزمایش یا روش جایگزین وجود دارد
- چه موقع و چگونه نتیجه را بیان می کنند
- چه مقدار هزینه باید برای آزمایش یا تست پرداخت کنید
- اگر سوالی دارید یا فرزندتان مشکلی داشت ، پس از تست با چه کسی باید تماس بگیرید
خطرات نوار قلب برای کودک چیست؟
هیچ خطری در گرفتن ECG وجود ندارد. برخی از کودکان ممکن است نسبت به چسب مورد استفاده برای اتصال الکترود (برچسب روی سینه) ECG واکنش نشان دهند.
چگونه کودک خود را برای گرفتن نوار قلب آماده کنیم؟
کودک شما نیازی به انجام کار خاصی برای نوار قلب ندارد. تکنسین نحوه انجام آزمایش را توضیح می دهد.

در هنگام گرفتن نوار قلب برای کودک چه اتفاقی می افتد؟
گرفتن نوار قلب تقریباً در هر مکانی قابل انجام است. تجهیزات بسیار جمع و جور آن قابل حمل است. تجهیزات مورد استفاده شامل دستگاه نوار قلب ،عبارت است از الکترودهای پوستی و سیم های متصل به آن. سیمها الکترودها را به دستگاه ECG متصل می کنند.
گرفتن نوار قلب حدود 5 تا 10 دقیقه طول می کشد، از جمله اتصال و جدا شدن الکترودها. گرفتن نوار قلب به طور معمول شامل مراحل زیر است:
- کودک شما روی میز یا تخت صاف دراز خواهد کشید. او در حین عمل باید دراز بکشد و صحبت نکند. والدین معمولاً می توانند در اتاق حضور داشته باشند
- تکنسین نوار قلب تکه های پلاستیکی (الکترود) کوچکی را به قفسه سینه کودک شما وصل می کند. یک الکترود به هر بازو و پا متصل خواهد شد
- سیم های سربی به الکترودها متصل می شوند
- دستگاه ECG شروع به کار می کند. فقط چند دقیقه طول می کشد تا گرفتن نوار به پایان برسد. این دستگاه یک قرائت الکتریکی از ضربان قلب کودک شما ایجاد می کند
- پس از انجام آزمایش، تکنسین لید ها را جدا کرده و الکترودها را خارج می کند
- امواج الکتریکی قلبی بصورت خطوطی روی کاغذ ثبت می شود
بعد از گرفتن نوار قلب برای کودک چه اتفاقی می افتد؟
پزشک کودک شما نتایج را بررسی می کند. بسته به نتایج، پزشک کودک شما ممکن است آزمایشات بیشتری را تجویز کند یا شما را به یک فوق تخصص قلب کودکان ارجاع دهد. فوق تخصص قلب کودکان یک پزشک با آموزش ویژه برای درمان مشکلات قلبی در کودکان است.

یک نوار قلب ECG چه اطلاعاتی به ما می دهد؟
نوار قلب اطلاعات مهمی در مورد ریتم قلب و نحوه انتشار سیگنال های الکتریکی از طریق قلب ارائه می دهد. نوار قلب به ما می گوید ضربان قلب چقدر سریع و منظم است.
هرگونه ناهنجاری ریتمی در زمان نوار قلب تشخیص داده می شود. بسته به آریتمی، ممکن است یک درمان توصیه شود. همچنین می توانیم ببینیم که آیا سیستم هدایت قلب به درستی کار می کند یا خیر.
چندین مسیر رسانا در قلب وجود دارد و اگر یک مسیر آسیب دیده باشد، سیگنال به درستی منتقل نمی شود. نوار قلب در کودکان پزشکان را قادر می سازد نقص هدایت را تعیین کرده و درمان مناسب را انجام دهند.
نوار قلب همچنین می تواند تا حدودی ابعاد قلب را نشان دهد. اگر محفظه ای از قلب عضله اضافی داشته باشد؛ مانند انواع خاصی از کاردیومیوپاتی، ممکن است شاخص های توده عضلانی اضافی در نوار قلب دیده شود.
عدم تعادل الکترولیت ها وضعیتی است که ممکن است باعث آریتمی شود. عدم تعادل ویژگی های خاصی را در ECG ایجاد می کند و پس از شناسایی، عدم تعادل می تواند به سرعت اصلاح شود.
نوار قلب همچنین می تواند به ما بگوید که قلب اکسیژن کافی دریافت می کند یا بخشی از عضله قلب به دلیل انسداد عروق کرونر آسیب دیده است.
اگر بیمار پیس میکر نصب کرده باشد ، برای بررسی عملکرد صحیح دستگاه ، نوار قلب می تواند مفید باشد. ما علاقه مندیم ببینیم آیا سیگنال از ضربان ساز به قلب ارسال می شود یا اینکه قلب به سیگنال ضربان قلب پاسخ می دهد یا خیر.
دکتر سعید بیطرفان متخصص قلب کودکان وجنین
جهت مطالعه بیشتر از مقالات زیر استفاده فرمایید.
https://www.pedscases.com/approach-pediatric-ecg-part-1
https://www.ajemjournal.com/article/S0735-6757(08)00240-4/fulltext