بالا بودن ضربان قلب جنین یا همان تاکی کاردی یکی از بیماریهایی است که ممکن است در دوران بارداری در جنین پدیدار شود. در این مقاله به خطرات بالا بودن ضربان قلب جنین میپردازیم. در انتهای مقاله میتوانید سوالات خود را از دکتر سعید بیطرفان، فوق تخصص قلب اطفال، بپرسید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
بالا بودن ضربان قلب جنین (تاکی کاردی) چیست؟
بالا بودن ضربان قلب در جنین، افزایش ضربان قلب پایه جنین (FHR) بالاتر از 160 ضربان در دقیقه تعریف می شود. این سرعت سریع ممکن است . دارای یک ریتم منظم یا نامنظم باشد که ممکن است. متناوب یا پایدار باشد.
ضربان قلب بالا در جنین در نوع خفیف به عنوان 161-180 ضربان در دقیقه توصیف می شود و این ضربان در جنین در نوع شدید، بیش از 180 ضربان در دقیقه حداقل به مدت سه دقیقه تعریف می شود. ضربان قلب بالا در جنین بصورت پایدار نادر است و کمتر از 1٪ از کل حاملگی ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
علت ضربان قلب بالا خفیف در جنین (FHR 160-180 bpm)
این دلایل به دو بخش تقسیم می شود. گروه اول از دلایل به مسائل مربوط به مادر اطلاق می شود و مورد دوم به بیماری های جنین برمیگردد. در ادامه دلایل هر کدام از این گروه ها آورده شده است.
1- علت های مربوط به مادر
- تب مادری یا عفونت
- کم آبی مادر
- اضطراب مادر
- پرکاری تیرویید مادر
- کم خونی مادر
- داروهای آنتی کولینرژیک به عنوان مثال بنادریل
- داروهای سمپاتومیمیک به عنوان مثال تربوتالین
2- علت های مربوط به جنین
- کم خونی جنین
- حرکت طولانی مدت جنین
- جنین خیلی نارس
- ناهنجاری های قلبی
- کم اکسیژن رسیدن مزمن به جنین
علل ضربان قلب بالای شدید در جنین (FHR> 180 bpm)
یکی از دلایلی که می تواند این مورد را بوجود آورد. عفونت مایع دور جنین است، به ویژه اگر تب مادر بالا باشد. همچنین ریتم های غیر طبیعی قلبی در جنین یا نقص مادرزادی (FHR> 200 ضربان در دقیقه) نیز می تواند. روی این موضوع تاثیر گذار باشد.
بالا بودن ضربان قلب در جنین در صورت وجود تب در مادر با شک به عفونت مایع دور جنین باید بررسی شود (در هر محدوده از ضربان ). معمولا ریتم های غیر طبیعی قلبی در جنین یا نقص مادرزادی قلبی در جنین در ضربانهای بیش از 200 بار در دقیقه مشاهده می شوند.
عوارض ناشی از ضربان قلب بالا در جنین
خطرات و عوارض عمده بالا بودن ضربان در جنین، اختلال گردش خون، ایجاد هیدروپس و مرگ داخل رحمی جنین است. در ادامه به هر کدام از این موارد پرداخته شده است.
اختلال گردش خون
وظیفه اصلی قلب در بدن پمپاژ خون و ایجاد گردش خون است و این وظیفه از قبل از تولد شروع میشود. عملکرد درست قلب نیازمند ساختمان سالم قلب و نظم در ضربان قلب است تا با هماهنگی بین حفرات قلب و عروق متصل به آن، خون وارد شده به قلب را به طور طبیعی و با فشاری مناسب به تمام بدن بفرستد.
هرگونه اختلال در ساختمان یا نظم ضربان قلب این وظایف را دچار مشکل میکند. ضربان قلب بالا در جنین باعث نارسایی در پمپاژ قلب شده و به کاهش خروجی خون از قلب منجر میشود که این امر موجب اختلال رشد داخل رحمی در جنین میشود. همچنین، بالا بودن ضربان قلب جنین در دراز مدت باعث بزرگ شدن غیرطبیعی عضله قلب میشود که این مشکل نیز به اختلال در عملکرد عضله قلب و کاهش خروج خون از قلب میانجامد.
هیدروپس
هیدروپس یکی دیگر از عوارض ضربان قلب بالا در جنین است که به دلیل مشکل در پمپاژ خون توسط قلب ایجاد میشود. تجمع مایع در نقاط مختلف بدن مثل داخل شکم، دور قلب، دور ریه و سایر نقاط بدن را هیدروپس میگویند.
تجمع مایع در هر یک از این نقاط باعث فشار به اعضای مجاور و اختلال در عملکرد آنها میشود. همچنین، حجمهای داخل و خارج عروقی بدن جنین دچار اختلال میگردد.
مرگ داخل رحمی جنین
در موارد شدید و طولانیمدت ضربان قلب بالا در جنین، به دلیل عوارض ناشی از نارسایی پمپاژ قلب، اختلالات خونرسانی به نقاط مختلف بدن، تجمع مایع در بدن و ضعف عضله قلب، در نهایت ممکن است مرگ داخل رحمی جنین رخ دهد.
بهترین راهکار برای جلوگیری از این عوارض، شناسایی و درمان شرایط مادر و جنین است که باعث ضربان قلب بالا در جنین شده و مدیریت بارداری تا پایان آن است. ضربان قلب بالا در جنین، به دلیل عفونت داخل رحمی یا اسیدمی جنین، ممکن است با عوارض جانبی پس از تولد مانند مشکلات اکسیژنرسانی به بدن نوزاد، مشکلات جسمی و فلج مغزی همراه باشد.
مطلب مرتبط مانیتور قلب جنین چیست و چگونه انجام می شود؟
درمان و عوارض ناشی از درمان
در موارد طولانیمدت ضربانهای بالای پایدار قلب جنین، برای جلوگیری از عوارض ناشی از این مشکل، نیاز به درمان دارویی است. برنامهریزی و اجرای برنامه درمانی نیاز به همکاری یک متخصص قلب بزرگسال و یک فوق تخصص قلب اطفال دارد.
در حالی که داروهای کنترلکننده ضربان قلب میتوانند ضربان قلب جنین را درمان کنند، اثرات سوء این داروها بر مادر و جنین نیز گزارش شده است. این داروها ممکن است باعث عوارض قلبی در مادر سالم شوند.
بعضی داروهای کنترلکننده ضربان قلب بالا در جنین میتوانند منجر به ریتمهای غیرطبیعی و تهدیدکننده حیات در مادر شوند و در برخی موارد باعث مرگ ناگهانی جنین شوند. بنابراین، انتخاب دقیق داروها با مشورت متخصص قلب و عروق کودکان و بزرگسالان و پیگیری دقیق هر دو برای مدیریت بهینه ضربان قلب جنین ضروری است.
بعد از تولد نوزاد چه اتفاقی می افتد؟
بعد از تولد، نوزادان اکثرا خوب می شوند . حتی اگر در دوران بارداری دارو مصرف شده باشد. پس از به دنیا آمدن کودک، توصیه می شود. برای بررسی ریتم قلبی آنها، یک نوار قلب (ECG) گرفته شود.
پزشک معالج که کودک شما را تحت مراقبت قرار می دهد. در مورد نیاز به هرگونه درمان یا نظارت بیشتر، با شما صحبت خواهند کرد. ضربان قلب سریع کودک احتمال دارد. بعد از تولد ادامه یابد؛ اما در بعضی موارد ضربان قلب بالا می تواند. به خودی خود به یک میزان طبیعی کند شود.
در هر شرایطی ، یک دوره نظارت لازم خواهد بود . در بیشتر موارد از داروها هنوز برای کنترل ضربان سریع قلب استفاده می شود.
کودک شما به یک متخصص قلب و عروق اطفال ارجاع داده خواهد شد. که نتایج ECG و اکوی قلب کودک شما را بررسی کرده و به شما در مدیریت داروهای مورد نیاز کودک کمک خواهد کرد. گاهی اوقات بیش از یک دارو مورد نیاز است.
متخصص اکوی قلب جنین و پاسخ به سوالات
دکتر سعید بیطرفان متخصص قلب اطفال و جنین
جهت مطالعه بیشتر می توانید از مقالات زیر استفاده نمایید.