یکی از مشکلاتی که برخی از زنان باردار با آن روبرو میشوند، وجود لکه سفید روی قلب جنین است. به این لکههای سفید، نقاط اکوژن یا کانون اکوژن گفته میشود. در این مقاله به این لکهها که ممکن است در گزارشات سونوگرافی یا اکوی قلب جنین دیده شود و باعث نگرانی زنان باردار شود، پرداختهایم (آیا لکه سفید روی قلب در سونوگرافی انومالی خطرناک است؟).
کانون اکوژن چیست؟ ( لکه ی سفید روی قلب جنین)
کانون یا نقطه اکوژنیک درون قلب (یا EIF) یک لکه روشن و سفید کوچک است که در قلب جنین در حال رشد در هنگام سونوگرافی و اکوی قلب جنین دیده می شود.
به این لکه های سفید یا کانونهای اکوژن داخل قلبی اصطلاحا سندرم توپ گلف در دوران بارداری هم می گویند( به دلیل شبیه بودن لکه ی سفید به توپ گلف). علت کانون یا نقطه اکوژنیک درون قلب ناشناخته است؛ اما شرایط به طور کلی بی خطر است.
کانون یا نقطه اکوژنیک درون قلب یک اتفاق طبیعی در بارداری در نظر گرفته می شود؛ اما آزمایشات غربالگری قبل از تولد برای آزمایش هرگونه ناهنجاری ممکن است مطلوب باشد.
تشخیص لکه ی سفید روی قلب (نقطه اکوژن)
در سه ماهه دوم بارداری، سونوگرافی قبل از تولد را برای بررسی قلب کودک انجام می دهند. با این کار چهار حفره طبیعی قلب ارزیابی می شود. این حفره ها عبارتند از دهلیز و بطن راست و دهلیز و بطن چپ.
گاهی اوقات، یک یا چند لکه ی سفید قلبی کوچک در یکی از حفره های قلب جنین و اغلب در بطن ها (یا حفره های پمپاژ) دیده می شود. این لکه ها معمولاً به عنوان EIF (کانون اکوژنیک درون قلب) یا کانون اکوژنیک شناخته می شود.
مطلب مرتبط انواع بیماری قلبی مادرزادی در نوزادان
لکههای سفید یا کانونهای اکوژنیک قلبی معمولاً در بطن چپ قلب دیده میشوند، اما گاهی در هر دو بطن نیز قابل تشخیص هستند. اگر مادر لاغر باشد، پزشک راحتتر میتواند این لکهها را ببیند و جزئیات بیشتری از قلب جنین مشاهده کند.
این لکهها در سونوگرافی رایج هستند و در حدود 3 تا 5 درصد بارداریها دیده میشوند. کانونهای اکوژنیک (لکه سفید روی قلب) به طور کلی بر سلامت جنین یا رشد قلب تأثیر منفی ندارند. این لکهها که بیشتر اوقات بیخطر هستند، نمیتوانند باعث نقص قلب جنین شوند و معمولاً به خودی خود مشکلی ایجاد نمیکنند.
بیشتر این لکهها که در اواسط بارداری دیده میشوند، قبل از زایمان از بین میروند. از آنجا که برای کودک مشکلی ایجاد نمیکنند و تأثیر منفی بر سلامت جنین ندارند، اگر مشکل دیگری وجود نداشته باشد، نیازی به سونوگرافی اضافی برای پیگیری این کانونهای اکوژنیک درون قلب نیست. پزشکان معمولاً این لکهها را تنها به عنوان یک مشاهده طبیعی در نظر میگیرند و نیازی به نگرانی در مورد آنها نیست.
علل ایجاد کانون یا نقطه اکوژنیک درون قلب
سوالی که پیش میآید این است که چرا برخی از نوزادان لکه سفید روی قلب جنین دارند و برخی دیگر نه؟ برخی پزشکان معتقدند این لکه روشن به دلیل تجمع بیش از حد کلسیم در ناحیهای از عضله قلب جنین است.
در سونوگرافی، مناطقی که کلسیم بیشتری دارند، مثل استخوانها، امواج صوتی را با ظاهری روشنتر نشان میدهند. این باعث میشود که روی صفحه مانیتور سونوگرافی، این نواحی به صورت نقاط روشن دیده شوند.
این لکههای سفید در سونوگرافی معمولاً نشانهای از مشکل جدی نیستند و به طور کلی تأثیری بر سلامت کلی جنین یا عملکرد قلب او ندارند. بسیاری از این لکهها که در اواسط بارداری دیده میشوند، قبل از زایمان ناپدید میشوند. به همین دلیل، والدین نباید نگران این لکهها باشند، مگر اینکه پزشک مشکل دیگری را تشخیص دهد.
خطرات لکه سفید قلب جنین یا نقطه اکوژنیک داخل قلب
بیشتر اوقات، کانون اکوژنیک درون قلب در طی سونوگرافی معمول قبل از تولد که در حدود هفته های 8-20 بارداری انجام می شود مشاهده می شود.
اگرچه اطمینان از وجود نقص مادرزادی در نوزاد غیرممکن است؛ اما بیشتر حاملگی های با کانون اکوژنیک درون قلب که هیچ یافته سونوگرافی غیرطبیعی دیگری ندارند، منجر به تولد نوزاد سالم می شود.
لکه سفید روی قلب جنین یک اتفاق طبیعی در رشد جنین در نظر گرفته می شود. هیچ مشکلی در دراز مدت برای سلامتی و یا مشکلات قلبی برای جنین ایجاد نمی شود.
کانون اکوژنیک درون قلب در نوزادانی که مادران آنها آسیایی هستند بیشتر دیده می شود. با این حال، بدون توجه به نژاد، در هر بارداری ممکن است دیده شود.
اگر چه کانون اکوژنیک درون قلب مشکلی برای کودک ایجاد نمی کند؛ اما برخی مطالعات نشان می دهد که در صورت وجود این یافته سونوگرافی احتمال ابتلا به سندرم داون کمی بیشتر است. با این حال، همه مطالعات موافق نیستند که ارتباطی با سندرم داون وجود داشته باشد.
چه آزمایشاتی در دوران بارداری انجام می شود؟
والدین در طی روند بارداری کاملاً هیجان زده و در عین حال بسیار احساساتی می شوند. آنها اصلا قابل مقایسه با شخصی نیستند که نه ماه فقط فرزند خود را حمل می کند.
پس از باردار شدن، تعداد زیادی آزمایش پزشکی برای اطمینان از روند سلامت جنین انجام می شود. سونوگرافی یکی از بررسی های اصلی است. که به منظور بررسی آخرین وضعیت و روند رشد جنبن انجام می شود.
آیا آزمایشات اضافی برای لکه ی سفید لازم است؟
هیچ آزمایش خاصی برای بارداری هایی که دارای کانون اکوژنیک درون قلب هستند و مشکل دیگری همراه ندارند، توصیه نمی شود. با این حال، در هر بارداری، آزمایش های اختیاری قبل از تولد به زنان ارائه می شود، که می تواند به پیدا کردن انواع خاصی از نقایص مادرزادی، از جمله سندرم داون کمک کند.
آزمایش های قبل از تولد دو نوع هستند؛ آزمایشات غربالگری و آزمایشات تشخیصی. آزمایشات غربالگری قبل از زایمان می توانند به شما کمک کنند تا شانس داشتن یا نداشتن مشکل احتمالی خاص در فرزندتان را بررسی کنید.
آزمایشات تشخیصی قبل از تولد می توانند به طور دقیق برخی مشکلات موجود در نوزاد را شناسایی کنند. آمنیوسنتز یک روش تشخیصی است که تا حدود 22 هفتگی بارداری برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی قبل از تولد انجام می شود.
ایا اکوژن قلب جنین خطرناک است؟
در پایان، بطور کلی من به والدینی که در قلب فرزندشان لکه سفید قلبی یا کانون اکوژن مشاهده شده و بررسی های دیگر مشکل همراهی را نشان نداده، این مثال را میزنم؛ تصور کنید یک خال کوچک همان طور که روی پوست یک شخص طبیعی در نظر گرفته می شود، این نقطه براق روی دیواره عضلانی قلب جنین هم طبیعی در نظر گرفته می شود.
که این خال ممکن است تا بعد تولد برطرف شود یا باقی بماند در هر صورت این کانون اکوژن اهمیت بالینی ندارد و مثل خال کوچک روی پوست نیاز به توجه بیشتری ندارد.
منبع:
https://www.verywellfamily.com/wha t-is-echogenic-focus-4584330
دکتر سعید بیطرفان فوق تخصص قلب اطفال و جنین