عفونت قلب در کودکان یکی از بیماری هایی است که ممکن است بسیاری از مادران را دچار استرس کند. در این مقاله با زبانی ساده در ارتباط با این بیماری اطلاعات دقیقی ذکر شده است.در پایان، میتوانید سوالات خود را از دکتر سعید بیطرفان، فوقتخصص قلب کودکان، بپرسید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
عفونت قلب در کودکان چیست؟
عفونت قلب یا همان اندوکاردیت باکتریایی، عفونت دیواره داخلی قلب (اندوکارد) و دریچه های قلب است. این بیماری اغلب اتفاق نمی افتد، اما زمانی که اتفاق می افتد، می تواند باعث آسیب جدی به قلب کودک شود.
عفونت قلب در کودکان زمانی رخ می دهد که باکتری های موجود در خون وارد قلب شده و باعث عفونت می شوند.
علت عفونت قلب در کودکان
باکتری ها یا همان میکروبها می توانند از راه های مختلفی وارد بدن شوند. داشتن مشکلات قلبی، به ویژه در دریچهها، احتمال تأثیر باکتریها بر قلب را افزایش میدهد. برخی از رایج ترین راه های ورود باکتری ها به خون عبارتند از:
- کارهای دندانپزشکی، مانند تمیز کردن حرفه ای دندان
- جراحی برای برداشتن لوزه ها یا آدنوئیدها
- اقدامات پزشکی، مانند معاینه راه های هوایی با برونکوسکوپی
- جراحی، مانند برخی از جراحی های تنفسی، گوارشی یا مجاری ادراری
کدام کودکان در معرض خطر ابتلا به اندوکاردیت باکتریایی هستند؟
اگر فرزند شما دارای موارد زیر باشد در معرض خطر بیشتری برای اندوکاردیت باکتریایی قرار دارد:
- دریچه های قلب مصنوعی (پروتز)
- در گذشته اندوکاردیت داشته است
- دارای بیماری قلبی مادرزادی بوده است
- پیوند قلب داشته است و دریچه های قلب به درستی کار نمی کنند
- داشتن کاتتر ورید مرکزی
- بیماری روماتیسمی قلبی
- سیستم ایمنی ضعیف
علائم عفونت قلبی در کودکان
علائم معمول آندوکاردیت تب طولانی مدت چند روزه (گاهی تا 30 روز) در یک کودک مبتلا به بیماری مادرزادی قلبی است که پس از انجام عمل در دهان، مجرای روده یا دستگاه ادراری رخ می دهد. با این حال، عفونت ممکن است بدون اقدام قبلی رخ دهد.
علائم اندوکاردیت ممکن است به آرامی یا ناگهانی ظاهر شوند. آنها عبارتند از:
- خستگی
- تب
- سر درد
- التهاب یا درد مفاصل
- تعریق شبانه
- کم اشتهایی و/یا کاهش وزن
- کهیر
- کم خونی
- بزرگ شدن طحال
- خونریزی که باعث ایجاد خطوط تیره کوچک زیر ناخن یا لکه های تیره کوچک روی پوست می شود
- سوفل های قلبی جدید
تشخیص اندوکاردیت عفونی در کودکان
از آنجایی که اندوکاردیت عفونی با بیماری های قلبی قبلی همراه است، پزشک کودک شما سابقه پزشکی او را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد. پزشک بزرگ شدن طحال را بررسی می کند، سوفل قلبی جدید یا در حال تغییر را گوش می دهد، به ناخن ها نگاه می کند و چشم ها را معاینه می کند.
آزمایش خون در تشخیص اندوکاردیت کلیدی است و ممکن است برای بررسی میزان رسوب گلبول قرمز (ESR)، شمارش کامل خون و انجام چندین کشت خون برای تشخیص باکتری انجام شود.
بسته به علائم و نشانه ها، ممکن است آزمایشاتی برای رد سایر بیماری ها انجام شود. علاوه بر این، پزشک کودک شما ممکن است آزمایشهای زیر را تجویز کند:
- اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی آسیب به قلب و عروق خونی بزرگ
- اشعه ایکس قفسه سینه برای بررسی اندازه قلب و جستجوی علائم نارسایی قلبی
- انجام سی تی اسکن برای به دست آوردن تصویر سه بعدی از قلب
پیشگیری از ابتلا به عفونت قلب در کودکان
خطر ابتلا به اندوکاردیت عفونی را می توان کاهش داد اگر کودک شما بلافاصله قبل از اقداماتی که در آن باکتری ها ممکن است در جریان خون آزاد شوند، آنتی بیوتیک مصرف کند، مانند:
- کار دندانپزشکی از هر نوع
- برداشتن لوزه و آدنوئیدکتومی
- برونکوسکوپی
- برخی از جراحی ها در مجاری تنفسی، دستگاه گوارش یا دستگاه ادراری
- جراحی کیسه صفرا یا پروستات
اگرچه بسیاری از باکتری ها می توانند باعث اندوکاردیت شوند، نوعی که در دهان زندگی می کند، به نام استرپتوکوک ویریدانس، مسئول نیمی از موارد است، به همین دلیل است که روش های دندانپزشکی شایع ترین علت اندوکاردیت هستند. بنابراین کودکان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی باید قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی آنتی بیوتیک مصرف کنند.
این نباید به این معنا تفسیر شود که کودکانی که شرایطی دارند که آنها را در معرض خطر اندوکاردیت قرار می دهد، نباید به دندانپزشک مراجعه کنند. برای این کودکان رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای اطمینان از سالم ماندن دندانها و لثههایشان بسیار مهم است، زیرا این اولین قدم در کاهش نیاز به روشهایی است که باکتریها را میتوان در جریان خون آزاد کرد.
عوارض احتمالی اندوکاردیت باکتریایی در کودک چیست؟
عوارض اندوکاردیت باکتریایی عبارتند از:
1- نارسایی قلبی
2- لخته های خون یا توده های باکتری که به سایر قسمت های بدن می روند (آمبولی). این ممکن است به شریان های قلب، مغز، طحال، روده، بازوها یا پاها باشد.
3- عفونت در سایر قسمت های قلب
4- رگ خونی ضعیف (آنوریسم)، مانند مغز
5- بیماری کلیوی
6- مرگ
مدیریت عفونت قلب در کودکان
فرزند شما به مراقبت مداوم نیاز دارد، از جمله:
- پس از عفونت، اکوکاردیوگرام و آزمایش خون را تکرار کنید
- معاینات بهداشتی منظم
- معاینات منظم دندانپزشکی
- بهداشت روزانه خوب دهان (مسواک زدن و نخ دندان کشیدن)
چه زمانی باید متخصص اطفال را در جریان گذاشت؟
اگر در فرزندتان نشانه تب و لرز و یا هر یک از علادم نارسایی قلبی و یا اندوکاردیت که در بالا ذکر شده بود، پدیدار گشت؛ فوراً با پزشک کودک خود تماس بگیرید.
نکات کلیدی در مورد اندوکاردیت باکتریایی در کودکان
در ارتباط با بیماری عفونت قلب در کودکان نکاتی است که باید به آن توجه کنید.
1- اندوکاردیت باکتریایی یک عفونت پوشش داخلی قلب از جمله دریچه ها است.
2- کودک مبتلا به مشکلات قلبی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اندوکاردیت باکتریایی است.
3- علائم مشابه آنفولانزا است. علائم دیگر عبارتند از سرفه، تغییرات پوستی، و تورم در بازوها، پاها یا شکم.
4- اندوکاردیت باکتریایی با آنتی بیوتیک درمان می شود.
5- اگر آسیب قابل توجهی دریچه قلب رخ دهد، ممکن است به جراحی تعویض دریچه قلب نیاز باشد.
6- مراقبت خوب از دندان و بهداشت بدن بخش مهمی از پیشگیری از اندوکاردیت باکتریایی است.
منابع:
دکتر سعید بیطرفان فوق تخصص قلب اطفال و اکوی قلب جنین