خیلی از مادران با دیدن علائم نامتعارفی در نوزاد و یا کودک خود، دچار نگرانی به دلیل وجود بیماری در فرزند خود می شوند. در بعضی مواقع این ها نشان دهنده ی علائم بیماری قلبی در اطفال می باشد. در این مبحث سعی شده است به مواردی بپردازیم که ممکن است بخشی از علادم بیماری قلبی مادرزادی در کودکان باشد.
آیا اطفال هم به بیماری قلبی دچار می شوند؟
کودکان مبتلا به مشکلات قلبی ممکن است از ابتدای تولد دارای علامت باشند و یا مواردی هم هستند که در بدو تولد هیچ علامتی ندارند و با افزایش سن و بزرگ شدن جثه کودک، خود را نشان می دهند.
گاهی در ظاهر کودک هیچ علامت بالینی مشخصی دیده نمی شود ولی با مراجعه به پزشک، در معاینه متوجه علامت یا نشانه ای مربوط به مشکل قلبی در کودکان می شوند. تمام موارد فوق نیاز به بررسی بیشتر توسط فوق تخصص قلب اطفال دارند.
لازم به ذکر است. علائم بیماری های قلبی ممکن است در سنین مختلف، متفاوت باشند. در بیشتر موارد، کودکانی که علائمی مشکوک به قلبی بودن دارند. اغلب به مشکلات قلبی مبتلا نیستند و ممکن است این علائم به واسطه مشکلات دیگری ایجاد شوند.
برای مثال: بعضی کودکان به طور طبیعی بیشتر از دیگران عرق می‌کنند و بسیاری در زمان خواب تعریق دارند.
تپش قلب می‌تواند به واسطه مصرف کافئین در کودکان ایجاد شود. سرگیجه نیز ممکن است به واسطه مصرف کم مایعات توسط کودکان بوجود بیاید.
با این حال، اگر کودک هر کدام از علائم بعدی را داشته باشد. مطرح کردن مسائل با پزشک یا متخصص کودکان اهمیت دارد. پزشک در این شرایط قلب کودک را معاینه میکند. و یک بررسی کلی از وضعیت کودک انجام می‌دهد و در صورت وجود مسائل مربوط به قلب، اقدام به ارجاع به فوق تخصص قلب اطفال میکند.
در ویدئوی زیر دکتر سعید بیطرفان در ارتباط با اهمیت توجه به مشکلات قلبی کودکان توضیحات مفیدی ارائه می دهند.
علائم بیماری قلبی در نوزادان و کودکان
در ادامه به بررسی و بیان چند علامت درباره ی احتمال وجود بیماری قلبی در کودکان و نوزادان به تفکیک می پردازیم. بعضی از این علائم در گروه های سنی مختلف یکسان است ولی بعضی از موارد فقط مختص یک گروه خاص سنی است.
علائم بیماری قلبی در نوزادان
- تنگی نفس در زمان تغذیه
- عرق کردن در زمان تغذیه
- آبی شدن درون دهان (لثه‌ها/ زبان) و پوست
- از حال رفتن
علائم مشکلات قلبی در کودکان نوپا
- ناتوانی در همراهی و فعالیت حرکتی با کودکان دیگر
- تنگی نفس زودتر از موعد نسبت به کودکان دیگر
- عرق کردن زودتر از موعد نسبت به کودکان دیگر
- آبی شدن اطراف لثه‌ها یا زبان و پوست
- از حال رفتن
علائم قلبی در کودکان بزرگتر/ نوجوانان
- ناتوانی در همراهی و فعالیت حرکتی با کودکان دیگر
- تنگی نفس زودتر از موعد نسبت به کودکان دیگر
- عرق کردن زودتر از موعد نسبت به کودکان دیگر
- آبی شدن اطراف لثه‌ها یا زبان و پوست
- درد قفسه سینه در زمان فعالیت
- از حال رفتن
- تپش قلب، در این حالت قلب یک ضربان را جا می‌اندازد یا به شکلی غیر طبیعی تپش میکند
- سرگیجه در زمان ورزش
در ادامه سعی بر این است که توضیحات کامل تری درباره ی علائم بیماری قلبی شایع در کودکان داده شود تا شما عزیزان در صورت مشاهده ی این موارد هر چه سریعتر برای درمان نوزاد و کودکانتان دست به کار شوید.
تنگی نفس در زمان تغذیه
علائم تنفسی در اطفال از شایعترین و همچنین از اولین علائم بیماری قلبی در اطفال می باشد. اغلب، این علائم خود را با تنگی نفس و یا افزایش تعداد تنفس نشان می دهد. در مشکلات خفیف و مراحل اولیه ممکن است فقط در زمان فعالیت خود را نشان دهند.
ولی در موارد خیلی شدید حتی در زمان استراحت هم علائم تنفسی خود را نشان می دهند. در سنین نوزادی این فعالیت در حد شیر خوردن یا گریه کردن باعث بروز علائم می شود . در سنین بالاتر یعنی در کودکی یا نوجوانی نیز در زمان بازی و فعالیت بدنی مثل دویدن خود را نشان می دهند.
عرق کردن در زمان تغذیه به دلیل وجود بیماری قلبی
در وجود بیماری قلبی مادرزادی، بدن کودک تمام وقت با پمپ کردن خون بیشتر به عروق در حال جبران نیاز خون رسانی قلب به بدن است. از آنجایی که نوزادانی که با این شرایط متولد می شوند. اجازه خوردن شیر دارند؛ بنابراین شروع به خوردن شیر معمولا همراه با عرق کردن است.
این علائم معمولاً با تغییر رنگ کبودی در پوست و تنگی نفس همراه است. این تعریق با افزایش سن نیز باقی می ماند و در مواردی نیز ممکن است از ابتدا نباشد و با افزایش سن تعریق بیش از حد خود را نشان دهد.
از حال رفتن
از حال رفتن ممکن است یکی از نشانه های بیماری قلبی در کودکان باشد. مشکلات قلبی با کاهش خروجی مفید خون از قلب به طرف مغز و سایر اعضاء و اندامها باعث ضعف و بیحالی دائمی می شوند. گاهی نیز سبب از حال رفتن ناگهانی در بیمار می شود. در این موارد احتمال بی نظمی در ضربان قلبی بیشتر مطرح می شود.
آبی شدن درون دهان (لثه‌ها/ زبان) و پوست
در مشکلات قلبی مادرزادی با توجه با تداخل غیر طبیعی خون سرخرگی (پر اکسیژن) با خون سیاهرگی (کم اکسیژن )، ممکن است کبودی یا آبی شدن پوست و مخاط مشاهده شود.
از حساس ترین و اولین جاهایی که دچار کبودی و یا آبی شدن می شود، مخاط دهان و لثه هاست. ولی با پیشرفت و شدید تر شدن مشکل قلبی، این کبودی در سطح پوست هم خود را نشان می دهد. شایعترین محل های کبودی پوست، دور دهان، لب ها و بستر ناخن ها است.
درد قفسه سینه در زمان فعالیت
درد قفسه سینه در تمام سنین می تواند از علائم مشکلات قلبی باشد ولی در سنین کودکی درد سینه، اغلب از علل قلبی نیست. شایعترین علل درد سینه در اطفال دردهای اسکلتی عضلانی است. ولی با این وجود حتما باید مشکلات قلبی بررسی شود.
ممکن است . کودک در زمان بازی دچار برخورد ضربه ای به قفسه سینه شده و بعد از بازی متوجه درد در این ناحیه شود. گاهی به دنبال سرماخوردگی ها، محل اتصال غضروف و استخوان دنده ها دچار التهاب و درد شوند که با درد قفسه سینه خود را نشان می دهند.
ولی این نکته مهم را در نظر داشته باشید که در تمام سنین حتی کودکی درد قفسه سینه که با فعالیت شروع و با استراحت بهبود دارد. احتمال قلبی بودن دارد و حتما باید توسط پزشک معاینه و بررسی دقیق شود.
تپش قلب
تعداد ضربان قلب اطفال در هر دقیقه وابسته به سن متفاوت است. اغلب با افزایش سن تعداد ضربان قلب اطفال کاهش می یابد. بطورکلی تعداد ضربان قلب اطفال در هر دقیقه نسبت به بزرگسالان بیشتر است.
بیشترین این ضربان در دوره نوزادی است که در زمان استراحت تا 180 ضربه در دقیقه و زمان گریه و بیقراری تا 200 ضربان در هر دقیقه، طبیعی در نظر گرفته می شود. ولی باید به این نکته توجه داشت که اگر ضربان قلب شخص در هر سن متناسب با سن وی نیست باید از نظر مسائل قلبی بررسی شود.
در حالت عادی هر شخصی احساس نمی کند قلبش در حال ضربان است. اگر این اتفاق بیفتد به آن تپش قلب می گویند. تپش قلب می تواند. در افراد نرمال هم اتفاق بیفتد. مثل زمان استرس و هیجان و یا در زمان ورزش و فعالیت شدید بدنی ولی اگر شخصی در غیر این حالات دچار تپش قلب شود، باید از نظر مشکلات قلبی بررسی شود.
در بسیاری از بیماری های قلبی اطفال، قلب برای جبران نارسایی در خون رسانی به بدن، مجبور به افزایش تعداد ضربان می شود. گروه بزرگی از بیماری های قلبی مشکل اصلی در سیستم ضربان سازی قلب است. این مشکلات باعث ضربان های بیشتر یا کمتر از طبیعی می شوند. مشکلات ضربان قلب می توانند باعث از حال رفتن بیمار شوند.
در این مقاله فقط سعی شد بخشی از علائم بیماری قلبی در کودکان آورده شود. طبیعتا تشخیص قطعی بیماری با متخصص قلب کودکان می باشد.
دکتر سعید بیطرفان فوق تخصص قلب کودکان و اکوی قلب جنین و کودکان
جهت مطالعه بیشتر می توانید از منابع زیر استفاده فرمایید.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/congenital-heart-defects-children/symptoms-causes/syc- 20350074
https://www.choa.org/parent-resources/heart/signs-of-heart-problems-in-children-and-teens
محمد
جمعه ۸ اسفند ۹۹( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 228
مشاهده پرسش
