یکی از بیماری هایی که ممکن است در کودکان و نوجوانان ایجاد شود، تب روماتیسمی حاد است. این بیماری علائمی مانند التهاب مفاصل، حرکات غیر عمدی دست و پا و توده های کوچک روی بدن دارد. در ادامه درباره ی این بیماری و راه های درمان آن نیز صحبت شده است.در پایان، میتوانید سوالات خود را از دکتر سعید بیطرفان، فوقتخصص قلب کودکان، بپرسید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
تب روماتیسمی حاد (ARF) چیست؟
تب روماتیسمی حاد یک بیماری التهابی است که درصورت خوب درمان نشدن گلو درد یا مخملک ایجاد می شود. گلودرد استرپتوکوکی و تب مخملک در اثر عفونت باکتریهای استرپتوکوک (strep-toe-KOK-us) ایجاد می شود.
تب روماتیسمی اغلب کودکان بین 5 تا 15 سال را تحت تاثیر قرار می دهد . اگرچه در کودکان کوچک تر و بزرگسالان هم ایجاد می شود. اگرچه گلودرد استرپتوکوکی شایع است ولی تب روماتیسمی در ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته نادر است. با این حال ، تب روماتیسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه شایع است.
تب روماتیسمی می تواند . باعث آسیب دائمی به قلب ، از جمله آسیب دریچه های قلب و نارسایی قلبی شود.
درمان درست و بموقع عفونت گلو و پوست می تواند آسیب ناشی از این بیماری را کاهش دهد . همچنین درد و سایر علائم را کاهش می دهد و از عود تب روماتیسمی جلوگیری کند.
مطلب مرتبط روماتیسم قلبی در کودکان را بشناسید.
علائم تب روماتیسمی حاد چیست؟
علائم تب روماتیسمی حاد متفاوت است. کودک می تواند علائم کمی یا چندین مورد را داشته باشید و علائم می توانند در طول دوره بیماری تغییر کنند. شروع تب روماتیسمی معمولاً حدود دو تا چهار هفته پس از عفونت استرپتوکوک گلو رخ می دهد.
علائم و نشانه های تب روماتیسمی – که ناشی از التهاب در قلب ، مفاصل ، پوست یا سیستم عصبی مرکزی است – می تواند شامل موارد زیر باشد.
علائم اصلی و تشخیصی بیماری شامل:
آرتریت یا التهاب مفصل:
یک یا چند مفاصل ممکن است قرمز ، گرم ، دردناک ، متورم شوند. مفاصل بزرگتر مانند زانو ، مچ پا ، مچ دست و آرنج. (بسیار شایع گرفتار می شود.) اغلب درد در یک مفصل است که به مفصل های دیگر مهاجرت می کند.
تب:
تب همراه لرزهای سرد و گرم که ممکن است شبیه علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا باشد. (بسیار شایع است)
Sydenham chorea کره سیدنهام :
حرکات تند ، غیر هماهنگ ، غیرقابل کنترل ، به ویژه در دست ها ، پاها ، زبان و صورت. (غیر معمول) طغیان رفتارهای غیر معمول ، مانند گریه یا خنده نامناسب ، که ممکن است همراه این علامت باشد.
کاردیت یا التهاب قلب :
التهاب قلب و یا دریچه های قلب. (این ممکن است واضح باشد یا اصلا نباشد.)
اریتما مارژیناتوم با مهاجر Erythema marginatum:
بثورات پوستی بدون درد ، معمولاً در تنه بدن ، گاهی در بازوها و پاها ، تقریباً هرگز روی صورت دیده نمی شود. (نادر)
ندول های زیر جلدی:
توده های کوچک ، گرد و بدون درد روی آرنج ، مچ ، زانو ، مچ پا و نواحی نزدیک ستون فقرات. (نادر)
چه زمان فرزندتان را نزد پزشک ببرید؟
از فرزند خود بخواهید . اگر این علائم یا نشانه هایی از گلودرد دارد به شما اطلاع دهد تابه پزشک مراجعه کنید.
علائم شامل موارد زیر است:
- گلو درد که ناگهان ظاهر می شود.
- دردگلو هنگام بلع
- تب
- سردرد
- درد معده ، تهوع و استفراغ
درمان مناسب گلودرد استرپتوکوک می تواند از تب روماتیسمی جلوگیری کند. همچنین ، در صورت مشاهده علائم دیگر تب روماتیسمی ، با فرزند خود به پزشک مراجعه کنید.
علت تب روماتیسمی حاد چیست؟
تب روماتیسمی می تواند پس از عفونت گلو از باکتری به نام استرپتوکوک گروه A ایجاد شود. عفونت های استرپتوکوک گروه A در گلو بندرت سبب تب مخملک می شوند.
عفونت های استرپتوکوکی گروه A پوست یا سایر قسمت های بدن به ندرت باعث ایجاد تب روماتیسمی می شوند.
ارتباط بین عفونت استرپتوکوکی و تب روماتیسمی مشخص نیست . اما به نظر می رسد که باکتری ها سیستم ایمنی بدن را فریب می دهند.
باکتریهای استرپتوکوک حاوی پروتئین مشابه پروتئینی است که در بافتهای خاصی از بدن یافت می شود. سیستم ایمنی بدن ، که معمولاً باکتری های عامل عفونت را هدف قرار می دهد . به بافت خودی ، به ویژه بافت های قلب ، مفاصل ، پوست و سیستم عصبی مرکزی حمله می کند. این واکنش سیستم ایمنی منجر به تورم بافت ها (التهاب) می شود.
اگر فرزند شما برای از بین بردن باکتری های استرپتوکوک تحت درمان سریع با آنتی بیوتیک قرار گیرد و تمام داروها را طبق دستور مصرف کند . احتمال ابتلا به تب روماتیسمی بسیار اندک است.
اگر کودک شما یک یا چند قسمت گلودرد استرپتوکوک یا تب مخملک داشته باشد که درمان نشود یا به طور کامل درمان نشود ، ممکن است دچار تب روماتیسمی شود.
مطلب مرتبط عفونت در خون کودکان یا سپسیس چیست؟
چگونه احتمال تب روماتیسمی بالا می رود؟
عواملی که می توانند خطر ابتلا به تب روماتیسمی حاد را افزایش دهند عبارتند از:
سابقه خانوادگی
برخی از افراد دارای ژن یا ژن هایی هستند که احتمال ابتلا به تب روماتیسمی را در آنها افزایش می دهد.
نوع باکتری های استرپتوکوکی
برخی از گونه های باکتری های استرپتوکوک بیشتر از سایر گونه ها در ایجاد تب روماتیسمی نقش دارند.
فاکتورهای محیطی
خطر بیشتر تب روماتیسمی با ازدحام بیش از حد جمعیت ، بهداشت نامناسب و سایر شرایط همراه است. که به راحتی می تواند منجر به انتقال سریع با تماس های متعدد با باکتری های استرپتوکوک شود.
گرفتاری قلبی در تب روماتیسمی کودکان چگونه است؟
التهاب ناشی از تب روماتیسمی می تواند چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در برخی موارد ، التهاب باعث عوارض طولانی مدت می شود.
گاهی تب روماتیسمی حاد می تواند باعث آسیب دائمی به قلب شود (بیماری روماتیسم قلبی). معمولاً 10 تا 20 سال پس از بیماری اولیه رخ می دهد ، اما موارد شدید تب روماتیسمی می تواند باعث آسیب به دریچه های قلب شود در حالی که کودک هنوز علامتدار است. مشکلات بیشتر در دریچه بین دو حفره سمت چپ قلب (دریچه میترال) شایع است ، اما سایر دریچه ها می توانند تحت تأثیر قرار گیرند.
آسیب های قلبی می تواند منجر به عوارض زیر شود:
تنگی دریچه ای
این تنگی می تواند باعث کاهش جریان خون خروجی از قلب شود.
پس زدن خون از دریچه های قلبی
پس زدن خون از دریچه های قلبی باعث جریان خون در جهت اشتباه در قلب می شود.که خود باعث نارسایی قلبی می شود.
آسیب به عضله قلب
التهاب ناشی از تب روماتیسمی می تواند عضله قلب را ضعیف کرده و بر توانایی پمپاژ آن تأثیر بگذارد.که سبب نارسایی قلبی می شود.
آسیب به دریچه میترال و دیگر دریچه های قلب یا سایر بافت های قلب می تواند مشکلات قلبی را در مراحل بعدی زندگی سبب شود.
نتیجه آن می تواند شامل موارد زیر شود:
- ضربان قلب نامنظم و آشفته (فیبریلاسیون دهلیزی)
- نارسایی قلبی
مطلب مرتبط نارسایی قلبی در کودکان و نوزادان: چیست و چگونه درمان میشود؟
برای کاهش علائم قلبی همچنین جلوگیری یا به تاخیر انداختن ناتوانی و مرگ زودرس ناشی از آن افراد مبتلا به گرفتاری قلبی ممکن است به داروهای قلبی ، نظارت و حمایت بیشتر در دوران بارداری نیاز داشته باشند. همچنین گاهی جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه های آسیب دیده قلب نیاز می شود . جلوگیری از عوارضی مانند اندوکاردیت(غفونت قلب)، نارسایی قلبی و سکته مغزی نیاز است.
چگونه می توانید از ابتلای فرزندتان به این بیماری پیشگیری کنید؟
کاهش تماس با افرادی که مبتلا به عفونت گلو یا تب مخملک هستند . برای افرادی که در ریسک خطر ابتلا به تب روماتیسمی حاد هستند بسیار در پیشگیری مواثر است.
اصلی ترین راه پیشگیری از تب روماتیسمی درمان سریع عفونت های استرپتوکوکی گلو یا تب مخملک با یک دوره کامل آنتی بیوتیک های مناسب است.
اگر در اوایل عفونت استرپتوکوکی گلو ، بیماران شناسایی و درمان آنتی بیوتیک مناسب (معمولاً پنی سیلین) انجام شود. سبب جلوگیری از واکنش خودایمنی در بدن و نتیجه آن جلوگیری از تب روماتیسمی حاد می شود.
شخصی که به این بیماری مبتلا شده جهت جلوگیری از عود بیماری و عوارض آن باید تا مدتی آنتی بیوتیک ( معمولاً پنی سیلین با تزریق عضلانی ) هر 21 تا 28 روز مصرف کند. برای اکثر افراد ، این پیشگیری تا اوایل بزرگسالی ادامه می یابد.
مطلب مرتبط بیماری کاوازاکی در کودکان و عوارض قلبی